مرغ های مادر به علت حساسیت بالاتر و اهمیت جوجه در آوری توجه بیشتری را از نظر رعایت احتیاط های پرورشی به خود جلب می کنند. افزودنی های خوراک یکی از عوامل ایمن کننده و ارتقا دهنده عملکرد و جوجه درآوری مرغ های مادر هستند. در این مقاله قصد داریم به افزودنی های خوراک مرغ مادر بپردازیم.
پیش از مطالعه این مطلب پیشنهاد میکنیم مقاله ای دیگر از گروه تحقیق و توسعه شرکت فرتاک تحت عنوان تغذیه مرغ های مادر را مطالعه بفرمائید.
افزودنی های خوراک مرغ مادر
افزودنی های خوراک جایگزین آنتی بیوتیک ها در مرغ مادر
نیاز به کاهش استفاده از آنتی بیوتیکها در خوارک و تولیدات دام ها بطور گستردهای مورد بررسی قرار گرفته است. در واقع صنعت طیور در حال سوق پیدا کردن به سیستمهای تولید بدون آنتی بیوتیک است. پروبیوتیکها، پری بیوتیکها و اسیدهای چرب زنجیره کوتاه برخی از گزینه های پیشنهاد شده به عنوان جایگزین آنتی بیوتیکها هستند و عملکرد دستگاه گوارش و عملکرد تولیدی طیور را بهبود میبخشند.
در مقالات پژوهشی متعدد، شواهدی مربوط با اثر مفید پروبیوتیکها بر تولید تخم مرغ ، پارامترهای کیفیت تخم مرغ از جمله ضخامت پوسته ی تخم مرغ، کیفیت آلبومین ، وزن تخم مرغ و مصرف خوراک وجود دارد. بهبود نرخ تخمگذاری در مرغان مادر موضوع مهمی است.
در مطالعه ی دیگری گزارش شده است که افزودن پروبیوتیک و اسیدهای چرب زنجیره کوتاه به جیره ی مرغان مادر سبب بهبود وزن تخم مرغ میشود. تاثیر مثبت افزودنیهای خوراک بر وزن تخممرغ را میتوان به افزایش سلامتی مرغان مادر و بهبود عملکرد دستگاه گوارش آنها نسبت داد.
دلیل وجود اختلاف در نتایج مطالعات، میتواند به عوامل متعددی مانند منابع مختلف افزودنیها، نژاد، شرایط جایگاه پرورش، سن مرغ مادر و تفاوت در میکروبیوتای روده و شرایط محیطی وابسته باشد. گونه های زیادی از پروبیوتیکها در سرتاسر جهان وجود دارند و کارایی آنها به ماهیت تک یا چند سویه و فرآیند تولید آنها بستگی دارد.
پروبیوتیکها به عنوان مکمل خوراک میکروبی زنده تعریف میشوند که با بهبود تعادل میکروبی روده ی میزبان اثر خود را میگذارد که این بستگی زیادی به نوع و جمعیت محتوای باکتریایی پروبیوتیکها دارند. اگرچه نحوه ی عملکرد پروبیوتیکها هنوز به طور دقیق مشخص نشده است، تصور میشود که آنها با حفظ حضور میکروارگانیسمهای مفید و حذف رقابتی چسبندگی باکتریهای بیماری زا در روده ی جوجه های گوشتی عمل میکنند.
پرورش مرغان مادر از جهات مختلف بسیار حائز اهمیت است. بروز مشکل در پرورش مرغ های مادر به شدت زیان بار است، زیرا سبب اختلال در تولید و عرضه تخم مرغ بارور و جوجه ی یکروزه میشود. اکثر باکتریهای ساکن در روده ی مرغان مادر سالم همچون لاکتو باسیلوسها و استرپتوکوکوسها، اسید لاکتیک تولید میکنند.
امروزه دستیابی به گله ی محافظت شده مستلزم استفاده ی مناسب از واکسنها و کاربرد به موقع و دقیق افزودنیهای خوراکی و آبی از جمله پروبیوتیکها است. نشان داده شده است که لاکتوباسیلها در چینه دان پرنده تکثیر شده و پس از انتقال خوراک به سمت پیش معده و سنگدان موجب تکثیر و تشکیل کلونی در روده میشوند.
به علت اعمال برنامه محدودیت خوراک در مرغان مادر، چینه دان هر روز تنها یکبار به طور ناگهانی فعال می شود. به همین خاطر ممکن است تاثیر پروبیوتیکها در مرغان مادر حیاتی تر باشد. پیشنهاد شده که لاکتوباسیلهای متصل شده به اپیتلیوم چینه دان، نقش مهمی در آغشته شدن خوراک خورده شده با باکتری های مفید داشته و موجب توقف رشد برخی باکتریها از جمله اشریشیاکلی میشوند.
پروبیوتیکها به عنوان میکروارگانیسمهای زنده که مکمل خوراکی هستند و اثر مفید آن بهبود بالانس میکروبی حیوان میزبان است، تعریف میشوند. تا کنون بیش از ۶۲۲ جنس متفاوت از باکتری به عنوان باکتریهای پروبیوتیکی شناخته شدهاند اما به طور معمول تنها چند گونه متفاوت از میکروارگانیسمها شامل باکتری یا مخمر به صورت تجاری در فرآوردههای پروبیوتیکی استفاده میشوند. باکتریهایی مانند، استرپتوکوکوس، لاکتوباسیلوس، باسیلوس، بیفیدوباکتریوم، انتروکوکوس و مخمرهای کاندیدا و ساکارومایسس از مهمترین میکروارگانیسم هایی هستند که به عنوان پروبیوتیک در تغذیهی طیور استفاده میشوند.
حذف رقابتی شامل رقابت برای سوبسترا، تولید متابولیتهای ضدمیکروبی که سبب مهار باکتریهای بیماریزا میشود و رقابت برای اتصال به جایگاه های روده است. برای اینکه پروبیوتیکها بتوانند اثرات مثبت ذکر شده را داشته باشند پیشنهاد شده در جیره حیوانات برای بیشتر پروبیوتیکها روزانه باید (cfu/kg) 108 تا 109 میکروارگانیسم وجود داشته باشد.
اثرات افزودنی ها بر کیفیت پوسته ی تخم مرغ های مادر
کیفیت پوسته ی تخم مرغ یکی از مهمترین پارامترها در پرورش مرغ مادر و مرغ تخمگذار است، که بر سود اقتصادی و قابلیت جوجه درآوری تاثیرگذار است. پروبیوتیکها سبب افزایش مقاومت در برابر شکستن پوسته، وزن پوسته و ضخامت پوسته میشوند که احتمالا به دلیل بهبود شرایط فیزیولوژیکی هضم و جذب رودهای (یا سلامت دستگاه گوارش) و در واقع بهبود محیط دستگاه گوارش میباشد و ممکن است به جذب بیشتر کلسیم کمک کنند زیرا شواهدی از افزایش کلسیم سرم خون پس از مصرف پروبیوتیکها نیز وجود دارد.
پروبیوتیکها عمق کریپت در کولون را افزایش داده و pH آن را کاهش میدهند (جذب کلسیم بسته به pH کولون متغیر است). همچنین مکانیسم پیشنهادی دیگر تخریب فیتات توسط پروبیوتیکها و در نتیجه دریافت کلسیم بیشتر توسط انتروسیتها است.
اثرات افزودنی های خوراکی بر سیستم ایمنی مرغان مادر
پروبیوتیکها قادر به تحریک سیستم ایمنی ذاتی و یا اکتسابی و یا هر دو هستند که بستگی به گونه و نژاد پروبیوتیکها دارد. لاکتوباسیلها فعالیت ایمنی ذاتی، به خصوص فعالیت ماکروفاژها و سلولهای کشندهی طبیعی را افزایش میدهند.
پروبیوتیک و نقش آن در تغذیه طیور
تعداد زیادی از پروبیوتیکها به دلیل افزایش ترشح ایمونوگلوبولین A سبب کاهش کلونی باکتریهای سالمونلا و کمپیلوباکتر در پرندگان مخصوصا مرغان مادر و همچنین سبب افزایش لنفوسیت در خون و کاهش نسبت هتروفیل به لنفوسیت میشوند. سازوکار دیگر تولید اسیدچرب کوتاه زنجیر توسط باکتریها است.
اثرات افزودنی های خوراک مرغ مادر بر سیستم آنتی اکسیدانی
پروبیوتیکها عملکرد سیستم آنتی اکسیدانی و وضعیت استرس اکسیداتیو حیوان میزبان را بهبود میدهند. یک پروبیوتیک برای تاثیر بر خاصیت آنتی اکسیدانی میزبان باید دارای چندین ویژگی از جمله اثر مثبت بر کل تعداد لاکتوباسیلهای دستگاه گوارش، سرکوب موادی که آلایندهی مواد غذایی هستند، داشتن خاصیت متنوع آنتی اکسیداتیو، داشتن اثر مثبت بر فاکتورهای مرتبط با استرس اکسیداتیو (مانند تری گلیسیرید و LDL) میباشند.
پروبیوتیک ها LDL اکسیداز را کاهش داده و سطح HDL را افزایش میدهند. لاکتوباسیلها خاصیت آنتی اکسیدانی دارند و ترکیبات پروبیوتیکی که حاوی این سویه از باکتری است اثر استرس اکسیداتیو را کاهش میدهند. گزارش شده است که مصرف پروبیوتیک به میزان 1/0 گرم در کیلوگرم جیره غلظت گلوتاتیون را افزایش و جراحات اکسیداتیو روده را کاهش میدهد.
اثر افزودنی ها بر کلسترول تخم مرغ
مکمل پروبیوتیک ممکن است نقش مهمی در تغییر متابولیسم لیپید در پرنده ها داشته باشد. گزارش شده است که پروبیوتیکها میتوانند محتوای کلسترول زرده ی تخم مرغ و سرم را کاهش دهند. پروبیوتیکها با تولید آنزیم هیدرولاز کننده ی نمکهای صفراوی سبب دکنژوگه شدن نمکهای صفراوی شده و در نتیجه مانع بازجذب کلسترول در روده میشوند. مکانیسم دیگری که پروبیوتیکها سبب کاهش کلسترول زرده میشوند تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیر میباشد. اسیدهای چرب کوتاه زنجیر سنتز کلسترول را در کبد سرکوب و سنتز صفرا را تحریک میکنند.
اثر افزودنی ها بر جوجه در آوری مرغان مادر
تعجب آور است که اطلاعات کمی در مورد پروبیوتیکها بر باروری و جوجه درآوری به ویژه در مرغان مادر گوشتی موجود است. فرض میشود که اگر مرغ قادر به تولید زرده باشد، اطمینان از وجود اسپرم باید منجر به باروری شود. بنابراین ظاهرا به نظر میرسد آثار تغذیه بر باروری مرغ نسبت به تاثیر مستقیم بر تشکیل زرده بسیار کمتر است.
فاکتورهای زیادی از جمله سلامتی، تغذیه ی مرغ مادر، وزن، کیفیت و اندازه ی تخم مرغ که ممکن است به دلیل استفاده از افزودنی های خوراکی تحت تاثیر قرار گیرند می توانند بر جوجه درآوری موثر باشند. فاکتورهای کمی و کیفی تخم مرغ که بر جوجه درآوری بیشترین تاثیر را دارند، شامل ضخامت پوسته، وزن و شاخص شکل تخم مرغ هستند.
در این خصوص مطالعه مطلب زیر را به شما پیشنهاد میکنیم.
افزایش جوجه درآوری در مرغ های مادر
استانداردهای سالن های پرورش مرغ مادر
توجه به نکات درست و مهندسی ساخت و اجرای سالن های مرغ مادر نیز در کنار تمام موارد میتواند مستقیما به بهبود راندمان تولید در این سالن های پرورشی کمک کند. در مطلب استانداردهای سالن های پرورش مرغ مادر میتوانید با این استاندارد ها آشنا شوید.