افزودنی های خوراک طیور را بشناسیم
افزودنی های خوراک طیور و صنعت پرورش طیور
افزودنی های خوراک طیور امروزه جزو جدایی ناپذیر از جیره غذایی آن ها هستند. به گونه ای که حجم بالایی از پژوهش های علمی سراسر جهان در رابطه با دانش پرورش و تغذیه طیور را به خود اختصاص داده اند.
صنعت پرورش طیور که شامل پرورش جوجه یا مرغ گوشتی، مرغ تخم گذار، مرغ مادر، مرغ اجداد، مرغ لاین، بلدرچین، بوقلمون، شترمرغ، کبک و … است.
مطلب پیشنهادی: آشنایی با مرغ اجداد، لاین و گوشتی
در سال های اخیر پاسخگوی نیاز بالای جامعه ی بشری به منابع پروتئینی متنوع و کافی بوده است. چرا که همزمان با رشد اقتصادی و جمعیتی کشورها در قرن اخیر، تغذیه و سلامت از جمله شاخصه های رفاهی مهم جوامع بوده اند.
از این رو صنعت پرورش طیور به لطف اصلاح نژاد سریع، فاصله نسلی پایین، دانش تغذیه نوین و تجهیزات مدرن توانسته است احتیاجات مردم به منبع پروتئینی و بسیاری از ویتامین ها را برای داشتن رشد و سلامت بهینه رفع نماید.
به عنوان مثال تخم مرغ به سبب داشتن کاربردهای فراوان در تغذیه روزانه و آشپزی نقشی تقریبا ثابت در سبد تغذیه ای خانوار دارد. از طرفی گوشت مرغ به دلیل بازدهی بالای پرنده در تبدیل خوراک به گوشت و همچنین حفظ سلامت انسان ( فاقد برخی مضرات گوشت قرمز از جمله کلسترل بالا) دارای محبوبیت و مصرف بسیار بالایی می باشد.
آنچه گفته شد صنعت پرورش طیور را تبدیل به بخشی مهم و رقابلتی در اقتصاد جهانی کرده است.
گروه تحقیق و توسعه شرکت سپهر ماکیان فرتاک
اما رشد سریع و و تولید بالای پرنده طیور صنعتی آن ها را در معرض تنش ها و آسیب های زیادی قرار می دهد. از جمله آن ها می توان به چالش های فرایند تامین خوراک، آلودگی های خوراک، آسیب رسانی و سرایت بیشتر عوامل بیماری زا، بیماری های متابولیک، اختلالات اندام های داخلی و… اشاره کرد که هر کدام به طریقی سوددهی یا موفقیت آمیز بودن عمل پرورش طیور را از نظر اقتصادی و سلامت مصرف کننده را تهدید می کنند. از این رو امروزه بخش زیادی از توجه متخصصین، محققین و پرورش دهندگان طیور به جایی فراتر از نهاده های خام اولیه و منابع مغذی جلب شده است.
صنعت طیور امروزه با چالش هایی از جمله توجه انسان ها به سلامت غذا، رفاه دام و طیور، محیط زیست و ممنوعیت های استفاده از آنتی بیوتیک ها مواجه است. بنابراین استفاده از افزودنی های خوراک طیور با اقبال روزافزونی در میان تولیدکنندگان و متخصصان مواجه شده است.
افزودنی های خوراک طیور چه کاربردهایی دارند؟
افزودنی های خوراکی طیور توان بهبود بازدهی وافزایش رشد یا تولید تخم مرغ، پیشگیری از بیماری ها و مسمومیت ها، بهبود مصرف، هضم و جذب خوراک و… را دارند. در ادامه بررسی های کوتاهی درباره برخی از افزودنی های خوراکی را مرور خواهیم کرد.
آنتی اکسیدان ها
برخلاف نشخوارکنندگان چربی های مایع و غیر اشباع در تغذیه طیور استفاده قابل توجهی دارند. این مسئله اهمیت ویژه ای در پرندگانی که جیره های پرانرژی مصرف می کنند دارد. همچنین تنش های محیطی، بیماری ها، برخی عناصر سنگین، سموم قارچی یا مایکوتوکسین ها (از جمله آفلاتوکسین ها) تولید و رشد بالا میزان رادیکال های آزاد را در بدن پرنده بالا می برند که در شرایط به آن تنش اکسیداتیو نیز می گویند به همین منظور استفاده از ویتامین C ، ویتامین E، اتوکسیکوئین، بوتیلهیدروکسی تولوئن (BHT) ، بوتیل هیدروکسی آنیسول (BHA) و… از جمله آنتی اکسیدان های رایج در افزودنی های خوراک طیور هستند.
مطلب پیشنهادی: انواع مایکوتوکسین ها
محصول ای-گارد پلاس تولیدی شرکت فرتاک در کنار ترکیبات جاذب سموم قارچی دارای ترکیبات آنتی اکسیدان مناسب جهت کاهش استرس اکسیداتیو در بدن پرنده است.
آنزیم های خوراکی
بسیاری از مواد اولیه خوراک طیور عوامل ضد تغذیه ای را در خود دارند که مصرف هضم و جذب خوراک را کاهش می دهند. آنزیم های خوراکی توانایی تجزیه این عوامل از جمله NSP ها یا کربوهیدرات های غیرنشاسته ای، فسفر فیتاته، برخی پروتئین ها و کربوهیدرات های دیگر را به پرنده می دهند. استفاده از آنزیم ها اجازه می دهد بتوانیم خوراک های جدیدی را جایگزین ذرت و سویا نماییم.
کوسیدیواستات ها
کوکسیدیوز از بیماری های رایج در پرندگان، به خصوص در طیوری که روی سطح زمین پرورش داده می شوند است. عامل آن نوعی پروتوزآ بوده که در همه جا حضور دارد. حضور اندک آن در دستگاه گوارش مشکل زا نیست، اما سطوح بالاتر می تواند موجب کاهش بازدهی خوراک، تضعیف سلامت و در مراحل حاد مرگ پرنده شود. در شرایطی که خطر کوکسیدیوز بالا می رود کوکسیدیو استات ها به جهت افزایش مقاومت گله استفاده می شوند. آمپورلیوم، دکوئینات، دیلازوریل، هالوفوگینون، لاسالوسید سدیوم، موننسین، روبنیدین و سالینومایسین از جمله کوکسیدیواستات های رایج هستند.
آنتی بیوتیک ها و جایگزین های آن ها با افزودنی های خوراک طیور
دستگاه گوارش تمامی حیوانات دارای جمعیت میکروبی مفید و مضر است. برخی از میکروب ها برای سلامت و عملکرد مناسبت دستگاه گوارش مفید و ضروری هستند. اما برخی دیگر مضر و بیماری زا می باشند.
استفاده از آنتی بیوتیک ها دو نوع کاربرد دارد.
در سطح پایین آنتی بیوتیک ها موجب تحریک رشد می شوند. باکتریوسین ها از جمله بیوتیک های پرکاربرد در این بخش هستند. با این وجود امروزه به خاطر خطرات افزایش مقاومت آنتی بیوتیکی، نگرانی روزافزون مصرف کنندگان از باقیمانده آنتی بیوتیک ها و منع های قانونی استفاده از جایگزین های آنتی بیوتیک ها همچون پروبیوتیک ها، پری بیوتیک ها، اسیدی فایرها و … رواج بسیاری یافته است که بعضا عملکرد بهتری را نیز به جا گذاشته است.
پروبیوتیک ها با اثرات رقابتی موجب حذف باکتری های مضر می شوند. همچنین تولید برخی از آن ها مانند لاکتوباسیلوس ها اثرات منفی بر رشد و فعالیت باکتری های مضر داشته و موجب تقویت بافت های اپیتالیال می شوند. این عملکرد را اسیدی فایر ها نیز می توانند داشته باشند.
در هنگام بروز بیماری های شدید نیز استفاده از آنتی بیوتیک ها می تواند به حفظ گله از تلفات و زیان بالا کمک کند. اما مصرف آنتی بیوتیک ها همواره باید با نظر دامپزشک باشد. همچنین پس از دوره های درمانی با آنتی بیوتیک ها معمولا جریان میکروبی مفید دستگاه گوارش نیز تحت تاثیر قرار می گیرد که استفاده از پروبیوتیک ها پس از این اقدام لازم به نظر می رسد.
استفاده از مواد فایتوژنیک که منشا اسانس گیاهی دارند نیز می تواند جایگزین مناسبی برای آنتی بیوتیک ها باشد.
شرکت تولیدی افزودنی های خوراکی دام و طیور سپهرماکیان فرتاک تولیدکننده پروبیوتیک ها با نام های تجاری ای-پرو و ای پروپلاس می باشد. همچنین اسیدی فایر پودری تولیدی این شرکت با نام تجاری ای-سید هم اکنون در بسیاری از مزارع پرورشی معتبر کشور در حال استفاده است.
پلت بایندر ها بعنوان یکی از مهمترین افزودنی های خوراک طیور
پلت کردن خوراک طیور یکی از راه های افزایش بازدهی، قابلیت هضم و جذب و بهبود ضریب تبدیل آن ها است. خوراک پس از عمل آوری حرارتی در دستگاه پرس پلت به صورت استوانه های ریز اما با ساختار نسبتا پایداری از خط تولید خارج می شود. یکی از شاخصه های موفق بودن فرایند پلت کردن حفظ استحکام ساختاری ذرات پلت است.
استفاده از پلت بایندرها می تواند گزینه مناسبی برای تقویت ساختار فیزیکی باشد. با این وجود انتخاب پلت بایندر مناسب اهمیت زیادی دارد. در ابتدا استفاده از بنتونیت ها در کارخانجات خوراک دام به عنوان پلت بایندر رواج بسیاری یافت.
امروزه به علت مسائلی همچون میزان مورد نیاز بالا، کیپ شدن منافذ دای، استهلاک و خطر غیرفعال سازی برخی ریزمغذی ها از جمله ویتامین ها و مواد معدنی را دارد.
پلت بایندر جدید تولیدی شرکت سپهر ماکیان فرتاک با نام تجاری ای- بایند (A-Bind) است که فاقد مضرات احتمالی بیان شده برای بنتونیت بوده و با استفاده از میزان اندکی از پلت بایندر کارایی بالایی را از خود به جای خواهد گذاشت.
مطلب پیشنهادی: پلت باندر چیست؟
گروه تحقیق و توسعه شرکت سپهر ماکیان فرتاک
ضد کپک ها یا توکسین بایندرها
برخی از قارچ های کپکی قابلیت تولید مایکوتوکسین ها به عنوان متابولیت های ثانویه خود را دارند .
از جمله مایکوتوکسین های مهم می توان به آفلاتوکسین ها، تریکوتسن ها، زیرالنون، فیومنسین آلکولوئیدهای آرگوت و … اشاره کرد.
این سموم اثرات منفی زیادی از جمله کاهش بازدهی، مشکلات گوارشی، تضعیف ایمنی بدن، لنگش، آسیب های کبدی و کلیوی را در پرندگان در پی خواهند داشت. همچنین باقیمانده این سموم در محصولات دامی و طیوری یکی از موارد مهم برای مصرف کنندگان و مراجع نظارتی بر بهداشت و سلامت محصولات تولیدی است.
استفاده از اسیدی فایر ها در وحله اول برای پیشگیری از رشد قارچ ها در محموله خوراکی ضروری به نظر می رسد. اما با توجه به اینکه در فرایندهای تولید، برداشت، حمل و نقل و فراوری مواد اولیه خوراکی رشد کپک ها و در نتیجه حضور مایکوتوکسین ها در خوراک اجتناب ناپذیر است استفاده از توکسین بایندرهای چند جزئی به عنوان یک افزودنی خوراک طیور بصورت ثابت ضروری است.
سپهر ماکیان فرتاک، تولید کننده توکسین بایندرهای باکیفیت ای-گارد و ای-گارد پلاس است که برای آشنایی بیشتر با مایکوتوکسین ها و این محصولات می توانید روی لینک های مربوطه کلیک کنید.
ضدعفونی کننده های خوراک
امنیت زیستی یا بایوسکوریتی جزئ جدایی ناپذیر از صنایع تولیدی خوراک و پرورش دام و طیور است. یکی از راه های مهم انتقال عوامل بیماری زا یا پاتوژن به فارم های تولیدی محموله های خوراک است.
استفاده از ضدعفونی کننده خوراک به جهت پیشگیری از عوامل قارچی، باکتریایی، ویروسی و … در کارخانجات خوراک دام و طیور و همچنین مجموعه های تولیدی امروزه رواج بیشتری یافته است.
مطلب پیشنهادی: ضد عفونی کننده خوراک چیست؟
ای-کلین محصول ضدعفونی کننده خوراک تولیدی شرکت افزدونی های خوراک دام و طیور سپهرماکیان فرتاک است.
