تولید تخم مرغ غیر طبیعی که قابل فروش در بازار نمی باشد یکی از مشکلات پرورش دهندگان مرغ تخمگذار و مادر است. در واحد های پرورشی مرغ تخمگذار، برخی از مشکلات باعث تولید تخم غیرطبیعی و کاهش سود آوری می شوند. با آگاهی از عوامل تاثیر گذار بر تولید تخم مرغ، می توان خسارت ناشی از تولید تخم مرغ را بهبود بخشید. در ادامه به برخی از ناهنجاری ها اشاره خواهیم داشت. با ما همراه باشید.
تخم مرغ های غیر طبیعی و دلایل عمده تولید آن
تخم مرغ تولید در مزارع پرورشی برای عرضه به بازار و تداوم نسل باید ظاهری متعارف و طبیعی داشته باشند. هرگونه اختلال در کیفیت داخلی و ظاهری پوسته، سودآوری پرورش دهندگان را کاهش می دهد. به صورت معمول درصد تولید تخم مرغ های ضایعاتی 2 تا 5 درصد تولید تخم مرغ در تمام دوره پرورشی می باشد. علل مختلفی مانند سن، جیره، استرس ها و بیماری ها بر این میانگین اثرگذار هستند. آشنایی با مشکلات و عوامل اثر گذار برکیفیت پوسته تخم مرغ می تواند سودآوری مزارع پرورشی را افزایش داد.
تخم مرغ لمبه بدون پوسته
تخم مرغ لمبه، تخم مرغی بدون پوسته است که محتویات داخلی (زرده و سفیده) توسط غشائی محافظت می شوند. پوسته تخم مرغ توسط غدد پوسته ساز رحم در دستگاه تولید مثلی مرغ تشکیل می شوند. در صورتی که این غدد به بلوغ نرسیده باشند، احتمال تولید تخم مرغ لمبه افزایش می یابد. همچنین؛بیماری های مختلفی مانند آنفولانزای پرندگان، نیوکاسل، برونشیت عفونی و سندروم افت تولید تخم مرغ76 ویا کمبود های تغذیه ای (عدم بالانس کلسیم، فسفر، منگنز و یا کمبود ویتامین D3) می توانند دلایلی برای تولید تخم مرغ بدون پوسته (لمبه) باشند. تخم مرغ های لمبه به دلیل نداشتن پوسته امکان بسته بندی و فروش را ندارند و به عنوان ضایعات در نظر گرفته می شوند.
تخم مرغ دارای پوسته نرم (کاغذی)
تخم مرغ با پوسته نرم با لمبه متفاوت می باشند. این نوع تخم مرغ با لایه بسیار نازکی از کلسیم مانند کاغذ محافظت شده است. تولید تخم مرغ های پوسته کاغذی ( پوسته نرم) به دلیل ضعف پرنده های مسن در جذب کلسیم بیشتر نمایان می باشد. سایر عوامل اثرگذار می توان؛ به فسفر مازاد جیره، کپک خوراک، آب شور و یا خوراک آلوده به مایکوتوکسین را نام برد. تخم مرغ های پوسته کاغذی نیز مانند تخم مرغ لمبه امکان بسته بندی و فروش را ندارند.
رسوب کلسیم روی پوسته
گاهی اوقات رسوبات اضافی کلسیم به شکل نامنظم روی پوسته تخم مرغ تشکیل می شوند. ناهنجاری هایی مربوط به کلسیفیکاسیون در غدد پوسته سازمنجربه تشکیل این نوع رسوبات با هر رنگی می شوند. سطوح مازاد ویتامینD و کلسیم از جمله عوامل تاثیر گذار هستند. این اختلال بر اساس اندازه رسوبات کلسیم ( کوچکتر از 45 میلیمتر درجه A و بزرگتر از 45 میلیمتر درجه B ) تقسیم بندی می شوند.
تخم مرغ با لکه های سفید و قهوه ای
برخی از نژاد های پرنده ها به طور ذاتی تخم مرغ های خال دار تولید می کنند. این اختلال مربوط به نژاد هایی بدون خال می باشد. تخم مرغ های لکه دار غیر طبیعی با کلسیم های مازاد مشاهده می شوند. اگرچه این ناهنجاری درغدد پوسته ساز اتفاق می افتد. این لکه ها قبل از تشکیل کوتیکول به دور تخم تشکیل می شوند. عدم بالانس کلسیم جیره یکی از علل اصلی در این ناهانجاری است. این اختلال تأثیری در کیفیت و فروش تخم مرغ ندارد.
تخم مرغ جوش زده
در این نوع اختلال، توده هایی با دانه های بسیار ریزکلسیم برسطح پوسته تخم مرغ تشکیل می شوند. این ناهنجاری ناشی از اختلالات غدد پوسته ساز، کلسیم اضافی جیره و تغذیه ناکافی می باشد و مانند رسوبات کلسیم درجه بندی می شوند.
مقاله پیشنهادی: ۹ نکته جهت بهبود کیفیت ظاهری تخم مرغ
تخم مرغ های باحلقه های گرد
در صورتی که قبل از تکمیل فرآیند پوسته سازی تخم مرغ دوم وارد محفظه رحم شود. تشکیل پوسته تخم مرغ اول به صورت کامل صورت نگرفته و سمتی که دو تخم مرغ به هم برخورد می کنند صاف می شود. این اختلال زمانی که استرس هایی مانند تغییرات دما یا نور در سالن اتفاق می افتد رخ می دهد. این اختلال در کیفیت تولید تخم مرغ تاثیر گذار است.
تخم مرغ های ترک خورده
گاهی اوقات؛ ترک های پوسته تخم مرغ به صورت ستاره ای و مویی در قسمت هایی از پوسته تخم مرغ مشاهده می شوند. این ترک ها ممکن از باعث نشت محتویات تخم مرغ به بیرون شوند. این ناهنجاری احتمالأ در مرغ های مسن نمایان تر است. در گله های جوان به دلیل شوری آب و کمبود کلسیم و ویتامین D نیز ایجاد شود. مایکوتوکسین ها، به خصوص زیرالنون در جیره یا استرس حرارتی نیز در کیفیت پوسته اثرگذار هستند. تخم مرغ هایی با پوسته ترک خورده و شکسته امکان فروش و بسته بندی را ندارند و جزء زیان های اقتصادی واحد پرورشی می باشند.
مقاله پیشنهادی: چرا پوسته تخم مرغ میشکند؟
تخم مرغ هایی با پوسته چروکیده
تخم مرغ هایی با پوسته چروکیده، معمولأ در اثر ازدحام بیش از حد و استرس منتقل شده به پرنده ایجاد می شوند. یا عواملی مانند اختلال در غدد پوسته ساز و بیماری هایی مانند برونشیت عوامل تاثیرگذار در چین و چروک پوسته تخم مرغ هستند. طبق درجه بندی جهانی، تخم مرغ هایی با پوسته چروکیده در درجه دوم کیفیت طبقه بندی می شوند.
چین و چروک های بسیار زبر در تخم مرغ در طی فرآیند کلسیم سازی در رحم اتفاق می افتند. زمانی که تخم مرغ قبل از تکمیل فرآیند پوسته سازی تخم از رحم خارج شود. از جمله عوامل اثر گذار بر چین و چروک می توان به شوری آب، استرس و آلودگی خوراک به مایکوتوکسین اشاره کرد.
تخم مرغ های کثیف
تخم مرغ های تمیز نیز ممکن است به دلیل تأخیر در جمع آوری، آلوده به مدفوع شوند. با این حال؛ تولید تخم مرغ های کثیف با افزایش مصرف ترکیبات غیر قابل هضم در خوراک، ضعف سلامت دستگاه گوارش، عدم تعادل سطح الکترولیت بدن و یا شوری آب افزایش می یابد. تخم مرغ های خیلی کثیف برای فروش عرضه نمی شوند. شستشو تخم مرغ ها به دلیل انسداد منافذ سطح پوسته، باعث کاهش بازه نگهداری و فساد تخم مرغ می شوند.
تخم مرغ هایی با لکه های خون
تخم مرغ هایی با لکه های خونی بیشتر در اوایل تولید گله های جوان و مخصوصأ مرغ های چاق دیده می شود. همچنین بهداشت ضعیف و افزایش ناگهانی طول روز می تواند منجربه تولید تخم مرغ هایی با لکه های خون شود.
کاهش مشکلات ظاهری تخم مرغ
تولید تخم مرغ با کیفیت، به خصوص دارای پوسته مناسب، مستلزم تامین نیازهای محیطی و تغذیه ای پرنده است. کاهش تنش ها، دادن خوراک مناسب و استفاده از افزودنی های خوراک نظیر توکسین بایندر، اسیدیفایر، پروبیوتیک، مکمل بهبود دهنده پوسته تخم مرغ می تواند تولیدکنندگان را در بهبود کیفیت ظاهری تخم مرغ یاری نمایند.
