مزایای استفاده و تفاوت کنسانتره پلت در گاو شیری و پرواری

مزایای استفاده از کنسانتره پلت در گاو شیری و یا پرواری در مقایسه با نگرانی های مربوط به آن بیشتر هستند. امروزه استفاده از خوراک های فرآوری شده در تغذیه گاوها به علت داشتن مزایای تغذیه ای، بهداشتی و مدیریتی مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله قصد داریم به مزایای استفاده از کنسانتره پلت در گاوهای شیری و پرواری و همچنین نکات لازم به توجه در هنگام استفاده از آن بپردازیم.

نقش کنسانتره در غذای گاو چیست؟ کنسانتره گاو از چه چیزهایی تشکیل شده است؟

غذای گاو شیری از دو بخش کنسانتره و علوفه تشکیل شده است. برای تحریک رفتار جویدن و نشخوار در گاو با هدف حفظ عملکرد و سلامت دستگاه گوارش از علوفه استفاده می شود. علوفه شامل مواد خشبی با اندازه ذرات مخصوص است. اما گاوها، به خصوص دام های امروزی برای تامین احتیاجات غذایی خود نیاز به مواد مغذی بالاتری دارند که علوفه به تنهایی قادر به تأمین آن ها نیست. کنسانتره دامی دارای منابع غلات نظیر جو، ذرت، گندم و …، منابع پروتئین نظیر کنجاله ها و پودرهای گوشت حیوانی، فرآورده های جانبی مانند ملاس، تفاله چغندر، سبوس ها، ریزمغذی ها و افزودنی های خوراکی شامل مکمل های ویتامینه و مواد معدنی، توکسین بایندر، بافر، پودر چربی و … است. معمولأ 40 تا 70 درصد خوراک روزانه گاو را کنسانتره تشکیل می دهد. میزان مصرف کنسانتره بستگی به احتیاجات دام و آنالیز مواد مغذی آن دارد.

منابع خوراک دام – معرفی انواع اجزاء خوراک دام

تفاوت کنسانتره گاو شیری و پرواری

تفاوت کنسانتره گاو شیری و پرواری در آنالیز مواد مغذی آن ها می باشد. کنسانتره های گاو شیری بسته به میزان تولید گاو از کم شیر، متوسط شیر، پرشیر و سوپر تولید متفاوت هستند. همچنین ممکن است بعضی از کارخانجات خوراک های مخصوص به گاو خشک، انتظار زایمان، تلیسه، گاو تازه زا و … را ارائه دهند. خوراک های پرواری با خوراک گاو شیری متفاوت هستند و به دو نوع پرواری سبک (سنین اولیه پرواربندی) و پرواری سنگین (سنین پایانی پرواربندی) تقسیم می شوند.

میزان پروتئین در خوراک های گاو شیری بین 16 تا 18 درصد یا بیشتر می باشد. در حالی که میزان پروتئین خوراک پرواری بین 14 تا 15 درصد است. همچنین هم از لحاظ میزان انرژی و منابع آن، در خوراک های گاو شیری و پرواری تفاوت هایی وجود دارند. بنابراین بهتر است برای عملکرد بهتر در گاو شیری و پرواری از کنسانتره های مخصوص هر دوره، طبق توصیه کارشناسان استفاده شود. همچنین کنسانتره گاو شیری معمولا گران قیمت تر است و استفاده از آن در تغذیه گوساله های پرواری به صرفه نیست. علاوه بر این استفاده از کنسانتره گاو شیری به عنوان استارتر گوساله شیرخوار نیز صحیح نیست و عوارض کمبود پروتئین، ویتامین و مواد معدنی را در پی خواهد داشت.

آیا کنسانتره پلت برای خوراک گاو مناسب است؟

استفاده از کنسانتره پلت در خوراک گاو شیری و پرواری مورد بحث متخصصان تغذیه گاو است. عده ای معتقد هستند که کنسانتره پلت شده به دلیل خطر مصرف انتخابی و افزایش قابلیت هضم غلات موجب افزایش خطر اسیدوز یا کاهش چربی شیر می شود. اما راهکارهای متفاوتی برای جلوگیری از کاهش چربی شیر پیشنهاد شده است.

چربی شیر و راهکار های افزایش آن در گاو شیری

اگرچه این دیدگاه می تواند از زوایایی صحیح باشد، اما می توان با رعایت یک سری نکات، از این اتفاق جلوگیری کرد و از مزایای خوراک پلت نیز بهره برد. در ادامه به مزایای استفاده از کنسانتره پلت در خوراک گاو خواهیم پرداخت. توصیه می شود کنسانتره عمل آوری شده در تغذیه گاو شیری به صورت پلت ریزتر یا کرامبل (خورد شده) استفاده شود تا به خوبی در خوراک گاو مخلوط شود. همچنین استفاده از بافرهای باکیفیت در خوراک، توجه به اندازه ذرات مناسب علوفه و مخلوط کردن صحیح می تواند به کاهش اثرات جانبی کمک کند.

یکی دیگر از نکات در مورد خوراک پلت قیمت بالاتر آن است که با توجه به مزایایی که در ادامه بیان خواهیم کرد می توان گفت خوراک پلت سوددهی نیز خواهد داشت.

مزایای کنسانتره پلت در گاو شیری و پرواری

بهبود هضم ¹و مصرف خوراک

به طور کلی عمل آوری خوراک های گاو موجب بهبود هضم بخش غلات به خصوص ذرت می شود. طبق توصیه مشاوران، امروزه در گاوهای شیری که مصرف خوراک بالایی دارند، به دلیل نرخ عبور بالا و عدم هضم بخشی از نشاسته ذرت در دستگاه گوارش، ذرت به صورت عمل آوری شده استفاده می شود. همچنین عمل آوری حرارتی، هضم منابع پروتئین گیاهی در شکمبه را کاهش و نرخ عبور پروتئین در روده را افزایش می دهد. ترکیبات ضد تغذیه ای که باعث کاهش هضم و جذب خوراک و یا ایجاد اخلال در عملکرد بدن دام می شوند نیز در اثر حرارت تولید خوراک پلت به طور چشمگیری کاهش می یابند. علاوه بر این عمل آوری باعث خوشخوراکی بیشتر می شود.

کاهش آلودگی ها و بیماری

عمل آوری حرارتی باعث می شود آلودگی های میکروبی بیماری زا و فاسد کنندها به میزان چشمگیری کاهش می یابند. در شرایط نگهداری خوراک های مختلف در انبار، خطرات آلودگی توسط جوندگان، پرندگان، هوا و یا رشد میکروب ها وجود دارد. در حالی که خوراک پلت بسته بندی شده با شکل فیزیکی مناسب احتمال آلودگی کمتری داشته و همچنین گرد و غبار در آخور و خطر انتقال بیماری های تنفسی و یا آسیب به ریه را کمتر می کند.

کمک به مدیریت بهتر تغذیه

تهیه و تامین مداوم نهاده های خوراکی در تغذیه گاوهای شیری و پرواری اهمیت دارد. چرا که تغییر در اقلام جیره و یا عدم تامین برخی از آن ها ممکن است آسیب های جدی به تولید یا سرعت رشد وارد نماید. همچنین تهیه چندین قلم خوراک و انواع کنسانتره بخش قابل توجهی از تمرکز مدیریتی و نیروی کار گاوداری را درگیر خود خواهد کرد. در صورتی که کارخانجات خوراک می توانند به راحتی خوراک مورد نظر را با تضمین کیفیت و دقت بالا در تولید تامین نمایند. بنابراین ثبات ترکیب جیره از جمله مزایای تهیه خوراک کارخانه است.

مدیریت خوراک بسته بندی شده، نگهداری و جا به جایی آن بسیار راحت تر از نگهداری چندین قلم خوراک مختلف است.