پلت بایندر چیست؟

پلت بایندر مناسب در واقع نام یک افزودنی خاص که در کارخانجات خوراک دام و طیور استفاده می شود نیست، بلکه ویژگی مواد مغذی تشکیل دهنده ی خوراک است. نشاسته و برخی از انواع دیگر پلی ساکاریدها، قندهای محلول و پروتئین های موجود در خوراک می توانند خاصیت پلت بایندری داشته باشند.
اما افزودن پلت بایندر در فرمول تولید خوراک پلت به دلیل نیاز به افزایش قوام پلت، امروزه در کارخانجات خوراک دام رایج و متداول است. یک خوراک پلت مناسب برای دام، طیور، آبزیان و… باید ساختاری مستحکم داشته باشد تا شکل فیزیکی خود را از هنگام تولید تا مصرف توسط حیوان حفظ کند.
همچنین در برخی موارد ممکن است پلت شدن خوراک بدون وجود یک پلت بایندر مناسب غیر ممکن باشد. بنابراین استفاده از یک پلت بایندر مناسب نقش مهمی در موفقیت فرایند پلت کردن خوراک دارد.

پلت بایندرها چه ویژگی هایی دارند؟

پلت بایندرها دارای خواصی هستند که به کنار هم قرار گرفتن ذرات خوراک در پلت ها کمک می کنند. مهمترین این خواص عبارت اند از قابلیت جذب آب و ایجاد پیوند میان ذرات تشکیل دهنده خوراک.
در واقع پلت بایندرها در دو مرحله از فرایند پلت کردن نقش خود را ایفا می کنند. ابتدا در هنگام ورود خوراک مخلوط شده به کاندیشتر با جذب رطوبت تزریق شده به صورت بخار، رطوبت خوراک را افزایش می دهند.

این عمل در شکل پذیری مخلوط خوراک در هنگام عبور از دای موثر است.
مرحله دوم، هنگام فشرده شدن خوراک میان دای و رولر در دستگاه پلت پرس و یا میان حلزونی و صفحه مشبک در دستگاه های اکسترودر است که مواد پلت بایندر مانند سیمانی محکم ذرات خوراک را در کنار یکدیگر نگه می دارند.

به همین علت است که خوراک های دارای جو و گندم که حاوی سطوح بالاتری از NSP هستند، پلت های محکم تری را تشکیل می دهند.

پلت بایندر خود را دوباره ارزیابی کنید

در کشور ما نخستین نامی که به دنبال واژه ی پلت بایندر می آید بنتونیت است. بنتونیت در حقیقت نوعی کانی آلومینوسیلیکات است که از معادن استخراج می شود.

وجود منابع بسیار بنتونیت در ایران سبب شده است که این ماده معدنی به عنوان ارزان ترین و رایج ترین پلت بایندر در کارخانجات تولیدی خوراک دام رواج یابد.
بنتونیت ها در انواع مختلف، به طور فراوری شده یا نشده در برندهای مختلف مصرف زیادی را در کارخانجات خوراک دام به خود اختصاص داده اند.
اما زمان آن رسیده است که به این سوال پاسخ دهیم؛ آیا بنتونیت در کنار ارزان ترین بودن، مناسب ترین پلت بایندر نیز برای بهره گیری در صنایع خوراک دام می باشد؟
برای نزدیک تر شدن به پاسخ این سوال لازم است به برخی از اثرات بنتونیت در تولید و کیفیت خوراک پلت بپردازیم. می دانید که مواد معدنی با استحکام خود استهلاک فرایند تولید خوراک را افزایش می دهند.

بنتونیت با رسوب در منافذ دای به تدریج موجب بسته شدن یا اصطلاحا کیپ شدن سوراخ ها می شود که این مسئله در درازمدت موجب کاهش بازدهی فرایند پلت کردن یا غیرقابل استفاده شدن دای و نیاز آن به تعمیر می شود.

چرا که مقاومت ایجاد شده توسط آنان سبب فشار بیشتر بر دستگاه پلت پرس شده و در کنار افزایش استهلاک، مصرف انرژی نیز افزایش می یابد.
همچنین مواد معدنی اصولا بدخوراک بوده و افزایش آن ها در خوراک سبب کاهش خوش‌خوراکی می شود.

بنتونیت در کاهش مطبوع بودن طعم خوراک می تواند موثر باشد چرا که برای اثردهی می بایست میزان نسبتا قابل توجهی از آن به خوراک افزوده شود. این مسئله به همین صورت در خوراک هایی مانند استارترهای طیوری و یا دامهای سوپرتولید که نیاز به غلظت بالای انرژی، پروتئین و سایر مواد مغذی است، محدودکننده به نظر می آید.
همچنین مواردی از ترکیب بنتونیت با ریزمغذی ها و کاهش جذب آن ها در روده مشاهده شده است.

در کشور ما نخستین نامی که به دنبال واژه ی پلت بایندر می آید بنتونیت است. بنتونیت در حقیقت نوعی کانی آلومینوسیلیکات است که از معادن استخراج می شود.وجود منابع بسیار بنتونیت در ایران سبب شده است که این ماده معدنی به عنوان ارزان ترین و رایج ترین پلت بایندر در کارخانجات تولیدی خوراک دام رواج یابد.

بنتونیت و چالش های مصرف آن در تغذیه دام و طیور

پلت بایندر های جایگزین بنتونیت

نشاسته ها، به خصوص نشاسته ذرت که میزان پلی ساکاریدهای شاخه ای آن موسوم به آمیلوپکتین نسبت بیشتری از نشاسته را تشکیل می دهند، دارای خاصیت پلت بایندری قوی هستند.
همچنین گلوتن که از دو بخش گلیادین و گلوتنین تشکیل شده است و این دو پلی پپتید با اتصالات متقاطع شبکه ای محکم را تشکیل می دهند. گلوتن در حقیقت ریشه در واژه لاتین گِلو به معنی چسب دارد و خاصیت آن از دیرباز در پخت و پز نان، شیرینی، بیسکویت و دیگر صنایع غذایی از این قبیل مورد بهره گیری بوده است.
چرا که فرآوری حرارتی گلوتن در کنار نشاسته موجب ایجاد ترکیبی محکم می شوند.
صمغ ها، رزین های طبیعی و سنتتیک و دیگر مواد دارای خاصیت چسبندگی که ضرری را متوجه بدن دام یا مصرف کننده ی آن وارد میکنند نیز می توانند دیگر گزینه های استفاده به عنوان پلت بایندر باشند.

پلت بایندر پیشنهادی

شرکت سپهر ماکیان فرتاک محصول پلت بایندری را با نام تجاری اِی- باند ارائه کرده است که متشکل از نشاسته ذرت، گلوتن گندم، صمغ گوار و رزین های طبیعی و سنتتیک می باشد.

از مزایای این پلت بایندر جدید می توان به مواردی همچون کم بودن میزان مصرف (1 تا 2 کیلوگرم در تن برای خوراک طیور، 2 تا 4 کیلوگرم در تن برای خوراک دام و 5 تا 6 کیلوگرم در تن برای خوراک آبزیان) اشاره کرد که فضا را برای بالانس راحت تر جیره فراهم می کند.

همچنین از دیگر مزایای آن می توان به کاهش هزینه تولید خوراک به علت کاهش مصرف انرژی و استهلاک فرایند تولید خوراک نسبت به پلت بایندرهای معدنی، بهبود قوام پلت، جذب رطوبت مناسب، سازگاری با دیگر اجزای جیره و سهولت مخلوط شدن آن در خوراک اشاره کرد.

برای آشنایی بیشتر می توایند به صفحه محصولات فرتاک مراجعه نموده و با کارشناسان فروش شرکت سپهر ماکیان فرتاک در ارتباط باشید.

تهیه شده در بخش تحقیق و توسعه شرکت سپهر ماکیان فرتاک