نژادهای برتر گاو شیری در واقع به نژادهایی گفته می شود که در راستای تولید شیر بالا اصلاح نژاد شده اند. در حال حاضر گاوها یکی از حیوانات کلیدی در تولید شیر در سطح جهانی به شمار می‌آیند. از زمان‌های دور، این حیوانات پرورش و انتخاب شده‌اند تا توانایی تولید شیر آن‌ها به حداکثر برسد و به همین دلیل، نژادهای مختلفی برای این منظور شکل گرفته است. در این مقاله، به بررسی پنج نژاد اصلی گاوهای شیری جهان خواهیم پرداخت و ویژگی‌ها، خاستگاه و نقش آن‌ها در صنعت لبنیات را مورد بررسی قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید.
-
هولشتاین-فریزین
هولشتاین-فریزین که به اختصار هولشتاین نامیده می‌شود، به عنوان ملکه شیر شناخته می‌شود. اصلاح این نژاد از هلند در دهه 1850 میلادی آغاز شده و از استان‌های شمال هلند و فریزلند و همچنین شلسویگ-هولشتاین در شمال آلمان نشأت گرفته است. جالب است بدانید که در اروپا معمولاً این نژاد را فریزین می‌نامند، در حالی که در آمریکا آن را هولشتاین-فریسین می‌خوانند.
این نژاد به خاطر اندازه بزرگش شناخته می‌شود؛ گاوهای ماده بین 600 تا 700 کیلوگرم وزن دارند و قد آن‌ها به طور متوسط 1.45 متر است. در مقابل، گاوهای نر بین 900 تا 1200 کیلوگرم وزن دارند و می‌توانند تا 1.52 متر قد بکشند. پستان‌های این نژاد بسیار بزرگ و حجیم است که این ویژگی برای تولید شیر ایده‌آل است. همچنین، این نژاد دو نوع پوشش دارد: نوع معمولی که دارای لکه‌های سیاه و سفید است و نوع نادرتر که دارای لکه‌های قرمز و سفید می‌باشد. این نژاد به خوبی با آب و هوای سرد و ملایم سازگار است و به خاطر خلق‌وخوی آرامش و مدیریت آسانش مشهور است. اما در شرایط آب و هوایی گرم، به دلیل حجم و تولید بالا و طبیعت سردسیری این دام با مشکلات جدی مواجه می شویم.
نژاد فریزین به دلیل فعالیت شیری خود دارای پستان بزرگ است، اما بیشتر در معرض مشکلاتی نظیر التهاب پستان و مسائل باروری قرار دارد. میزان تولید شیر یک گاو هولشتاین-فریزین به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله محیط و نوع تغذیه. به عبارت دیگر، اگر رژیم غذایی بر پایه علوفه باشد، این نژاد می‌تواند بین چهار تا پنج هزار لیتر شیر در هر دوره شیردهی (305 روز) تولید کند؛ اما اگر بیشتر تغذیه بر پایه کنسانتره باشد، تولید شیر گاو به ده تا دوازده هزار لیتر در هر دوره شیردهی یا بع عبارت دیگر میانگین 40 لیتر در هر روز با چربی شیر حداقل 3.2درصد افزایش می‌یابد. بنابراین، دلایل شهرت نژاد هولشتاین شامل تولید بی‌نظیر شیر، بازدهی بالاتر نسبت به هزینه‌های تغذیه و شایستگی ژنتیکی فوق‌العاده است.
-
جرزی
جرزی که از جزیره جرزی در کانال انگلیس نشأت گرفته است، نسبت به نژاد هولشتاین کوچکتر است. پوشش این گاوها از قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای تیره متغیر است و آن‌ها به خاطر چشمان بزرگ و بیان‌دار، بینی سیاه و شکاف پیشانی‌شان به راحتی قابل شناسایی هستند. این نژاد دارای ساختاری عالی برای حمایت از پستان بوده و پاهایش سبک و باریک هستند. به خاطر سبکی‌اش، این نژاد بهتر با مراتع مناطق ناهموار سازگار می‌شود. گاوهای جرزی آرام و آسان برای مدیریت هستند. این نژاد به خاطر کیفیت بالای شیر تولیدی‌اش، با محتوای چربی و پروتئین بالا شناخته می‌شود و حدود 25 درصد کلسیم بیشتری نسبت به میانگین دارد. به عبارت دیگر، با اینکه تولید شیر این نژاد کمتر از هلشتاین است (یک گاو جرزی می‌تواند تا ده هزار لیتر شیر در شرایط ایده‌آل و چهار تا پنج هزار لیتر در شرایط گرمسیری تولید کند)، کیفیت شیر آن بسیار بالاتر بوده و دارای حدود 4.84 درصد چربی و 3.95 درصد پروتئین است. به همین دلیل، نژاد جرزی برای تولید محصولات لبنی با کیفیت بالا مانند پنیر، بستنی و کره بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کیفیت بالای این شیر ناشی از رژیم غذایی مبتنی بر علوفه و چراگاه است. علاوه بر این، نژاد جرزی به خوبی با انواع خاک‌ها و آب‌وهوا سازگار بوده و نسبت به گرمای ملایم بسیار مقاوم است. همچنین باید اشاره کرد که این نژاد برای تولید شیر و گوشت هر دو مفید است.
-
گرنزی
نژاد گرنزی نیز مانند جرزی از جزایر کانال انگلیس نشأت گرفته و به‌ویژه از جزیره گرنزی شناخته می‌شود. این نژاد برای اولین بار در حدود قرن هجدهم به عنوان یک نژاد متمایز شناخته شد. گاو گرنزی به خاطر تولید شیر با کیفیت بالا، سازگاری و طول عمرش شناخته می‌شود؛ به طوری که این نژاد حتی در سن پانزده سالگی نیز قادر به زایمان است. رنگ پوشش این گاوها از سایه‌های قرمز و سفید تا قهوه‌ای تیره متغیر است. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این نژاد، تولید شیر با محتوای بالای بتا کاروتن است که به شیر رنگ طلایی خاصی می‌بخشد و به همین دلیل به آن‌ها “گاوهای طلایی گرنزی” گفته می‌شود. شیر این نژاد غنی از پروتئین بوده و طعم خاصی دارد. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که نژاد گرنزی انتخاب محبوبی برای تولیدکنندگان لبنیات باشد که به دنبال تمایز محصولات خود در بازار هستند.
-
براون سوئیس
نژاد براون سوئیس، همانطور که از نامش پیداست، اصالتاً از سوئیس آمده و به عنوان یک نژاد گاو شیری شناخته می‌شود که به خاطر مقاومت و توانایی سازگاری‌اش با محیط‌های مختلف معروف است. بنابراین، این نژاد هم به خاطر تولید مداوم شیر و هم به خاطر توانایی حفظ سلامتی در شرایط دشوار ارزشمند است. پوشش این گاوها معمولاً قهوه‌ای است و این نژاد به خاطر قدرت بدنی و طول عمرش شناخته می‌شود.
شیر تولید شده توسط گاوهای براون سوئیس به خاطر تعادل بین محتوای چربی و پروتئین شناخته می‌شود و برای انواع محصولات لبنی، به ویژه پنیرها، مناسب است.
علاوه بر این، این نژاد به خاطر کارایی تغذیه‌ای‌اش مورد تحسین قرار می‌گیرد و به طور مؤثر مصرف خوراک را به تولید شیر تبدیل می‌کند، که آن را به گزینه‌ای اقتصادی برای بسیاری از تولیدکنندگان تبدیل کرده است.
-
ایرشایر
نژاد ایرشایر از اسکاتلند نشأت گرفته و در سال 1812 به عنوان یک نژاد تثبیت شده شناخته شد.
این نژاد گاوی مقاوم است که دارای پوششی قرمز و سفید بوده و به خاطر سر خاص و هوشیارش شناخته می‌شود. تولید شیر این نژاد در سیستم‌های چرا بسیار خوب است. ایرشایر به خاطر کاهش تعداد سلول‌های سوماتیک، تولید مؤثر شیر و کیفیت بالای شیرش ارزشمند است. سه ویژگی دیگر نیز قابل توجه هستند: گاوهای ایرشایر زایمان آسانی دارند، طول عمر خوبی دارند و از بیماری‌های ژنتیکی آزاد هستند. بنابراین، شیر ایرشایر به عنوان “شیر ایده‌آل برای نوشیدن” شناخته شده و به خاطر تعادل بین چربی و پروتئینش معروف است. این نژاد در میان تولیدکنندگان لبنیاتی که به دنبال گاوهای مؤثر و سازگار هستند که بتوانند در شرایط مختلف رشد کنند، شناخته می‌شود.
گاوهای این پنج نژاد هسته اصلی صنعت لبنیات در سطح جهانی را تشکیل می‌دهند. ویژگی‌های منحصر به فرد آن‌ها، از جمله کارایی تولید شیر، کیفیت شیر تولیدی و سازگاری باعث شده‌اند که انتخاب‌های محبوبی برای تولیدکنندگانی باشند که به دنبال گاوهای شیری با کیفیت بالا و قابل اعتماد هستند.
یک پاسخ
بیشتر مقالات مربوط به دام بذارید که بتونیم استفاده کنیم
ممنونم