احتیاجات غذایی، خوراک یا غذای مناسب ماهی قزل آلا از جمله سوالاتی است که افراد مایل به پرورش این گونه ی آبزی سودآور همواره به دنبال آن هستند. غذا، بیشترین هزینه ی یک واحد پرورش ماهی را به خود اختصاص می دهد. همچنین عملکرد مناسب ماهی بستگی به کیفیت غذای مصرفی دارد.پیش از مطالعه این مطلب دعوت میشود دانستنی های کلی درباره پرورش ماهی را مطالعه بفرمائید.
جیره غذایی هر آبزی باید براساس رژیم تغذیه ای آن تنظیم شود. آبزیان از نظر جیره غذایی به سه دسته گوشتخوار، گیاهخوار و همه چیزخوار تقسین بندی می شوند که ماهی قزل آلای رنگین کمان آبزی گوشتخوار بوده که میزان پروتئین حیوانی جیره آن باید زیاد باشد تا بتواند انرژی مورد نیاز خودش را فراهم کند.
به طور کلی جیره های غذایی آبزیان باید حاوی موارد زیر می باشد:
2-چربی ها
3- کربوهیدرات ها
4-مواد معدنی
5-ویتامین ها
6-انرژی
7- افزودنی های خوراک
مقدار پروتئین در خوراک یا غذای ماهی قزل آلا
پروتئین ها متشکل از 20 نوع اسید آمینه می باشد که میزان پروتئین در جیره غذایی حیوانات خونگرم خیلی پایین تر از ماهیان می باشد زیرا آبزیان دارای نیازهای انرژی پایین تری برای حفظ و نگهداری خود می باشند بنابراین در سطح مشابه انرژی ورودی جیره غذایی، ماهیان می توانند پروتئین بیشتری را در مقایسه با یک مرغ مصرف نمایند.
احتیاجات پروتئینی در مراحل لاروی و فینگرلینگ بالاترین میزان را داشته که تا 40درصد می رسد. ماهیان جوان تر نیاز پروتئینی بیشتری دارند به طوری که غذای آغازین دارای 50 درصد پروتئین، غذای پرواری 40 درصد و غذای مولدین 40-35 درصد می باشد.
ماهیان کیلکا، هرینگ و آنچوی از منابع مهم پروتئینی محسوب می شوند که به عنوان پودر ماهی در غذای آبزیان استفاده می شوند. پودر ماهی از اقلام مهم اما گران جیره غذایی محسوب می شود به همین دلیل باید پودر ماهی را با اقلام دارای ارزش غذایی مناسب اما ارزان تر مانند سویا، مخمر و جلبک جایگزین کرد.
سویا دارای قابلیت دسترسی بالا و قیمت پایین می باشد اما از نظرخوش طعم بودن جیره و کیفیت آن در طی نگهداری باید مورد بررسی قرار گیرد.
مخمرها و پودرهای جلبک دارای پروتئین زیاد می باشند اما میزان استفاده و قابلیت دسترسی پروتئین آن ها در جیره آبزیان هنوز جای تحقیقات بیشتر دارد.
جدول 1-مقدار اسیدآمینه در جیره ماهی قزل آلا
| اسید آمینه | میزان نیاز (درصد) |
| آرژنین | 3.5 |
| هیستیدین | 1.6 |
| ایزولوسین | 2.4 |
| لوسین | 4.4 |
| متیونین | 1.8 |
| فنیل آلانین | 3.1 |
| ترئونین | 3.4 |
| تریپتوفان | 0.5 |
| والین | 3.1 |
| لایزین | 5.3 |
مقدار چربی ها در خوراک یا غذای ماهی قزل آلا
چربی ها از مهم ترین منابع تولید انرژی در ماهیان می باشد که نوع چربی، کیفیت و مقدار آن نقشی مهم در کیفیت جیره ایفا می کند. چربی ها برای ساخت ویتامین ها و هورمون هادر آبزیان مورد استفاده قرار می گیرند. آزادماهیان توانایی تولید برخی اسیدهای چرب را داشته اما قادر به ساخت اسیدهای چرب 18کربنه نمی باشند که باید این اسیدهای چرب که به نام اسیدهای چرب ضروری نام گذاری شده اند در جیره غذایی موجود باشد. این اسیدهای چرب ضروری شامل اسیدلینولئیک، اسید لینولنیک و آراشیدونیک اسید می باشد.
بالا بودن بیش از حد چربی درغذا باعث شل شدن گوشت ماهی و کاهش کیفیت آن می شود. جیره های غذایی ماهیان گوشتخوار باید شامل 20-15 درصد چربی باشد تا بتواند انرژی مورد نیاز آبزی را فراهم کند.
مقدار کربوهیدرات های خوراک یا غذای ماهی قزل آلا
کربوهیدرات ها به سه گروه مونوساکاریدها، اولیگوساکاریدها و پلی ساکاریدها تقسیم بندی می شوند که قابلیت هضم آن ها با پیچیدگی مولکولی آن ها رابطه عکس دارد به طوری که مونوساکاریدها منبع انرژی قابل دسترس تری نسبت به پلی ساکاریدها محسوب می شوند. کربوهیدرات ها منابع ارزان تولید انرژی اند و قزل آلا به دلیل گوشتخوار بودن باید از منابع کربوهیدراتی در جیره آن ها به میزان پایین تری استفاده کرد و این میزان نباید از 9درصد بیشتر شود.
قابلیت مصرف کربوهیدرات در ماهیان گوشتخوار به دلایل کمبود آنزیم های سوخت و ساز کربوهیدرات، ظرفیت کمتر ماهیان گوشتخوار و کمبود ترشح انسولین، کمتر می باشد.
مقدار مواد معدنی خوراک یا غذای ماهی قزل آلا
وجود مواد معدنی در جیره قزل آلا به میزان کم ضروری می باشد؛ اما اغلب مواد معدنی مورد نیاز از طریق آب و از طریق ارگان هایی مانند پوست و آبشش قابل جذب می باشد. میزان مواد معدنی 2درصد جیره بوده و در صورت مناسب بودن شرایط کیفی آب این میزان می تواند به 1درصد کاهش یابد.
جدول 2-نیازمواد معدنی ماهی قزل آلا
| مواد معدنی | میزان در جیره |
| کلسیم | کمتر از 0.1 درصد |
| فسفر | 0.7 درصد |
| منیزیم | 0.05 درصد |
| منگنز | 13 میلی گرم در کیلوگرم |
| روی | 30-15 میلی گرم در کیلوگرم |
ویتامین ها در خوراک یا غذای ماهی قزل آلا
ویتامی ن ها ترکیبات آلی بوده که به دو گروه محلول در آب و محلول در چربی تقسیم بندی می شوند. ویتامین های محلول در چربی شامل A، D، E و K می شود که با سرعت کم متابولیزه شده و در بدن ذخیره می شوند و ویتامین های محلول در آب مانند B و C با سرعت بالا متایولیزه می شوند.
جدول 3-منابع طبیعی دارای ویتامین
| ویتامین | منابع طبیعی دارای ویتامین |
| ویتامین A | جگر گاو و ماهی کاد |
| ویتامین D3 | روغن کبد ماهی |
| ویتامین E | روغن های گیاهی |
| ویتامین K | برگ های سبز گیاهی |
| ویتامین B1 | مخمر، سبوس گندم |
| ویتامین B2 | مخمر، سویا، جگر |
| ویتامین C | مرکبات، جگر، ماهی |
مقدار انرژی خوراک یا غذای ماهی قزل آلا
آبزیان برای رشد، تولیدمثل و حفظ و نگهداری ساختار کلی بدن خود به پروتئین، چربی و کربوهیدرات نیازمندند. هر گرم از این مواد که جذب گردد می تواند مقادیری انرژی را جذب نماید. قابلیت هضم پروتئین در آبزیان 85درصد، چربی 90درصد و کربوهیدرات 40درصد می باشد. سوخت و ساز بدن آبزی به دمای آب بستگی دارد که به ازای افزایش یک درجه سانتی گراد دما، نیاز انرژی آبزی 10درصد افزایش می یابد.
جدول 4-مقدار انرژی ترکیبات جیره
| بخش تشکیل دهنده غذا | انرژی ناخالص خام(KJ) | انرژی قابل هضم(KJ) | انرژی قابل دسترس (KJ) |
| یک گرم پروتئین | 23.6 | 23.6 | 16.3 |
| یک گرم چربی | 39.5 | 39.5 | 33.5 |
| یک گرم کربوهیدرات خام | 17.3 | 17.3 | 9.6 |
توانایی ماهی قزل الا در استفاده از کربوهیدرات ها و چربی ها به عنوان منبع انرژی محدود بوده و ماهی باید نیاز خود را از پروتئین جیره تامین کند. قزل آلای رنگین کمان تنها قادر به استفاده از 15درصد پروتئین گیاهی موجود در جیره می باشد و تقریبا کل انرژی حاصل از متابولیسم غذا از پروتئین حیوانی موجود در جیره به دست می آید.
به طور کلی برای دستیابی به رشد بالا در آبزی باید ابتدا جیره ای با کیفیت با توجه به نوع آبزی، مرحله رشدی و شرایط محیطی تهیه کرد و باید به از اقلام غذایی توجه ویژه ای نمود و از کیفیت هر کدام اطمینان به عمل آورد.
افزودنی های خوراک ماهی قزل آلا
افزودنی های خوراک ترکیبات مفیدی هستند که با بهبود شرایط کیفی یا بهبود هضم و جذب خوراک باعث افزایش عملکرد ماهی های پرورشی می شوند.
پلت بایندر خوراک آبزیان (A-Bind) ترکیبی است که به جیره ی غذایی اضافه می شود و به شکل گیری حالت فیزیکی اکسترود یا پلت شده ی خوراک کمک می کند. این پلت بایندر در میزان اندک، اثرات قابل توجهی داشته و موجب جلوگیری از هدر رفت خوراک به شکل خاکه می شود.
اسیدی فایر ها در خوراک آبزیان دیگر ترکیبات مفید هستند که در صورت داشتن کیفیت مناسب موجب جلوگیری از فساد خوراک، بهبود میکروارگانیسم های روده، توسعه دستگاه گوارش و هضم و جذب بهتر خوراک در آبزیان، به خصوص ماهی قزل آلا می شوند.
طبق تحقیقات واحد تحقیق و توسعه شرکت سپهرماکیان فرتاک، اسیدیفایر پودری A-CID توانسته است در خوراک ماهیان قزل آلا عملکردی مناسب و چشمگیر داشته باشد.
پروبیوتیک ها یا سین بیوتیک ها (ترکیب پروبیوتیک و پری بیوتیک)، باکتری های زنده و فعالی هستند که باعث بهبود جمعیت میکروبی دستگاه گوارش، پیشگیری از بیماری های گوارشی، تقویت سیستم ایمنی و کاهش اثرات تنش های محیطی می شوند.
محصول A-Pro ویژه آبزیان شرکت فرتاک، با در بر داشتن باکتری های مفید و پری بیوتیک های مناسب که بیشترین مقاومت را در شرایط تولید خوراک از خود نشان داده اند، پس از پشت سر گذاشتن مراحل تحقیقاتی متعدد روی ماهی قزل آلا، تبدیل به یک افزودنی قابل اطمینان شده است.
جهت کسب اطلاعات در رابطه با این محصولات می توانید از طریق راه های ارتباطی با ما در تماس باشید.
