کاهش اسهال در گوساله های شیرخوار برای دامداران همواره اهمیت بالایی دارد. چرا که در حالت خفیف موجب کاهش رشد، کاهش بازدهی خوراک و احتمال درگیر شدن به سایر بیماری ها شده و در حالت شدیدتر اسهال باعث تلف شدن آن ها می شود. در این مقاله قصد داریم به اهمیت پیشگیری از اسهال در گوساله و راهکارهای کاهش وقوع اسهال بپردازیم.
اهمیت پیشگیری از اسهال
اسهال یکی از دلایل عمده تلفات گوساله ها است. همچنین دچار شدن گوساله به اسهال مانند هر عارضه دیگری می تواند اثرات ثانویه دیگری نظیر کاهش رشد، درگیر شدن سایر اندام ها مانند ریه ها (پونومونی) با عوامل بیماری زا و کاهش بازدهی خوراک مصرفی می شود. گوساله هایی که تجربه ی گذراندن بیماری را دارند در بزرگسالی نیز بیشتر مستعد بیماری های مختلف هستند، رشد کمتری داشته و دیرتر به سن بلوغ می رسند و همچنین تولید شیر گوساله های ماده در بزرگسالی به طور چشمگیری کاهش می یابد.
گوساله های اسهال به سرعت آب بدن خود را از دست می دهند و در صورت عدم درمان به موقع و موثر در مدت زمانی اندک تلف می شوند.
هزینه های اقتصادی بیماری گوساله شامل هزینه های کوتاه مدت مانند هزینه درمان، درگیر شدن نیروی کار با گوساله و یا تلفات گوساله که به معنی از دست رفتن دام مورد استفاده برای جایگزینی در گله مولد و یا پرواربندی است. به طور بلندمدت نیز کاهش تولید، افزایش احتمال بیماری ها، عمر کمتر و دیرتر رسیدن به سن تولید اقتصادی از دیگر تبعات اسهال شدن گوساله ها است. بنابراین مدیریت در جهت کاهش درگیر شدن با اسهال یکی از مهمترین و موثرترین مسائل قابل توجه در یک گاوداری است.
راهکارهای افزایش سلامت و کاهش بیماری های گوساله های شیرخوار + فیلم وبینار
علت وقوع اسهال
پیش از آنکه به راهکارهای کاهش اسهال بپردازیم، برای درک بهتر تاثیر هریک از راهکارها بهتر است به بررسی علل وقوع اسهال بپردازیم.
عواملی نظیر آلودگی های ویروسی و باکتریایی، تغذیه ناکافی، عدم انضباط در خوراک دهی، شیردهی و نخوردن به موقع آغوز کافی، دمای نامناسب شیر مصرفی و ترکیب نشدن مناسب جایگزین شیر می توانند موجب وقوع اسهال در گوساله شوند.
درمان اسهال گوساله شیرخوار
بعد از مشاهده هرگونه اسهال در گوساله باید به سرعت نسبت به درمان و جلوگیری از پیشرفت بیماری اقدام کرد. پیش از هرچیز باید دانست که تجویز دارو و درمان گوساله باید همواره تحت نظارت دامپزشک باشد. چرا که اسهال می تواند عوامل متفاوتی داشته باشد و راهکار درمانی متفاوت است. ممکن است با به کار بردن روش درمانی اشتباه، مشکل گوساله بحرانی تر شود. اگر گوساله قادر به ایستادن نباشد، باید دامپزشک را مطلع کرد تا درمان با سرم یا داروهای تزریقی به نحو درست انجام شود.
تامین آب و الکترولیت مناسب
نخستین قدم در مداخله درمانی برای گوساله تامین آب سالم، مناسب حاوی الکترولیت های مناسب است. استفاده از محلول الکترولیت باید با نظر دامپزشک و طبق پرتکل اعلام شده توسط شرکت تولید کننده بر روی بسته بندی باشد. ممکن است دادن بیش از حد الکترولیت باعث تشدید اسهال شود.
همچنین باید توجه داشت که دادن شیر به گوساله نباید قطع شود. چرا که گوساله در شرایط بیماری به مواد مغذی موجود در شیر نیاز دارد.
داروهای ضد التهاب
اسهال با التهاب و درد همراه است. در هنگام درگیری با اسهال دامپزشک ضد التهاب مناسب را تجویز می کند.
آنتی بیوتیک ها
باید دانست که بیشتر اسهال های عفونی توسط باکتری ها ایجاد نمی شوند، بلکه ویروس های مختلف نظیر کروناویروس، روتاویروس یا کریپتوسپوردیم باعث اسهال می شوند. این اتفاق بیشتر در 3 هفته اول می افتد. باکتری هایی نظیر سالمونلا با احتمال کمتری بیماری را ایجاد می کنند. بنابراین استفاده از آنتی بیوتیک ها فقط باید در زمانی که گوساله واقعا به آن ها نیاز دارد انجام شود. آنتی بیوتیک را زمانی که دمای مقعدی گوساله بسیار زیاد یا بسیار کم است باید استفاده کرد.
استفاده از ترکیبات پروبیوتیکی و تقویت کننده معدنی و ویتامینی
پروبیوتیک ها باکتری های مفید دستگاه گوارش هستند که به سلامت بافت روده و درمان سریع تر اسهال کمک می کنند. همچنین مواد ریزمغذی ویتامینه و معدنی نیز به مقابله بدن با عفونت و ترمیم سریع تر اسهال کمک می کنند. اگرچه در هنگام درگیری شدید استفاده از این ترکیبات نیز باید تحت نظر دامپزشک باشد.
چگونه از اسهال گوساله ها پیشگیری کنیم؟
مانند هر بیماری دیگری در یک گاوداری، پیشگیری بهتر از درمان است. کاهش اسهال در گوساله دانی یک هدف مدیریتی است که برای رسیدن به آن باید مجموعه ای از موارد را ارزیابی، نظارت و کنترل کرد. برنامه های پیشگیری می توانند مشکل اسهال در گوساله ها را به طور ریشه ای حل کنند. در ادامه به راهکارهای مدیریتی بلندمدت جهت پیشگیری از اسهال می پردازیم.
پیش از تولد گوساله
مدیریت پیشگیری از اسهال در گوساله در واقع پیش از تولد آن و در بدن مادر شروع می شود. یک گاو سالم، گوساله سالمی را نیز به دنیا می آورد.
داشتن امتیاز بدنی مناسب: گاوهای چاق معمولا دچار سخت زایی هستند. گوساله هایی که با سخت زایی به دنیا می آیند در ابتدا با تنش مواجه بوده و بیشتر مستعد بیماری هستند. گاوهای لاغر و دچار سو تغذیه نیز گوساله های ضعیف را به دنیا می آورند.
تغذیه مناسب: مواد ریزمغذی شامل ویتامین ها و مواد معدنی در دوران آبستنی، به ویژه در ماه های منتهی به زایمان باید به میزان کافی به بدن مادر برسند تا گوساله میزان مناسبی از آن را هنگام تولد داشته باشد.
واکسیناسیون در زمان مناسب: واکسیناسیون می تواند موجب ایجاد حافظه ایمنی در مادر در برابر بیماری ها شود. با توجه به اینکه مادر ایمنی بدن خود را از طریق آغوز به فرزند خود منتقل می کند، توجه به ایمنی بدن گاو اهمیت دارد.
شرایط تولد مناسب: پیشگیری از سختزایی، تولد در محیط بهداشتی و خشک و به حداقل رساندن تنش در هنگام تولد بسیار اهمیت دارد.
آغوز مناسب
آغوز مناسب و خوردن به موقع آن توسط گوساله کلید پیشگیری از بسیاری از بیماری ها است. گوساله در دو ساعت اول بعد از تولد باید اولین وعده ی آغوز خود را مصرف کند. چرا که در ساعات بعدی توان جذب ترکیبات ایمنی بخش آغوز کمتر و کمتر می شود.
محل نگهداری گوساله
گوساله را باید حتما در جایگاه انفرادی و تمیز نگهداری کرد. ضدعفونی کردن جایگاه پیش از ورود گوساله جدید، تهیه بستر مناسب (عمدتا کاه خشک یا خاک اره)، دمای محیط مناسب، عدم جریان باد سرد و شست و شو و تمیز کردن مداوم تجهیزان خوراک دهی و شیرخواری در سلامت گوساله بسیار اهمیت دارد.
دمای مناسب شیر یا جایگزین شیر
رعایت دمای مناسب شیر، نکته ای بسیار مهم است که باید همیشه رعایت شود. استفاده از شیر گرم و مصرف سریع آن توسط گوساله یا نگهداری شیر در محفظه ی دارای قابلیت حفظ دما به پیشگیری از اسهال تا حد زیادی کمک می کند. مصرف شیر سرد یکی از عوامل رایج وقوع اسهال در گوساله است.
مخلوط کردن مناسب جایگزین شیر
جایگزین شیر باید به خوبی در آب حل شود. برای این کار بهتر است از آب ولرم استفاده کرد. اگر جایگزین شیر قابلیت انحلال پایینی دارد باید نسبت به تغییر نوع آن اقدام کرد و بخش فنی شرکت تولید کننده را در جریان قرار داد. همچنین باید آن را به نسبت توصیه شده توسط تولیدکننده استفاده کرد. استفاده از آغوز رقیق موجب نرسیدن مواد مغذی کافی به گوساله می شود. همچنین غلیظ بودن آغوز باعث ایجاد فشار اسمزی در روده و خروج آب از بدن به سمت داخل روده می شود. در نتیجه گوساله اسهال شده یا در صورت درگیری با اسهال خفیف این عارضه تشدید می شود.
مصرف آب کافی
آب تمیز و با دمای مناسب باید از روز اول در اختیار گوساله باشد. چرا که شیر قادر به تامین آب مورد نیاز نیست و جایگزین مصرف آن نمی شود. همچنین مصرف آب با مصرف بیشتر خوراک خشک مرتبط است.
استارتر مناسب
استارتر گوساله باید خوراکی دارای میزان بالاتر مواد معدنی، ویتامین ها، سطوح انرژی قابل دسترس برای گوساله و خوشخوراک باشد. باید توجه داشت کنسانتره مصرفی گاوهای شیری، حتی گاو پرتولید برای گوساله کافی نیست. چرا که دستگاه گوارش گوساله هنوز به سطح تکامل خود نرسیده و همچنین احتیاجات ریزمغذی بالاتری دارد.
واکسیناسیون
واکسیناسیون به مومقع و مناسب تحت نظر دامپزشک و واکسیناتور به سلامت گوساله کمک بسیار زیادی می کند.
افزودنی شیر و خوراک جهت پیشگیری از اسهال
افزودنی های شیر و خوراک مبحث نوینی در تغذیه و سلامت گوساله ها هستند. استفاده از ترکیباتی مانند اسانس های گیاهی، پروبیوتیک ها(باکتری های مفید)، پری بیوتیک ها، مواد معدنی ریزمغذی به صورت کیلاته و ویتامین های ضروری می توانند به سلامت دستگاه گوارش گوساله کمک کنند.
شرکت سپهر سامان فرتاک پس از انجام تحقیقات و با نظر متخصصین محصول افزودنی شیر و خوراک گوساله، تشکیل شده از موارد بالا را تحت عنوان محصول A-Pro با فرمول اختصاصی گوساله و بره تولید کرده است. برای کسب اطلاعات و راهنمایی جهت تهیه این محصول می توانید از طریق راه های ارتباطی با کارشناسان فنی ما در ارتباط باشید.
یک پاسخ
ممنون
عالی بود