لنگش در مرغ ها (2)
عوامل مدیریتی مربوط به لنگش
با لنگش در مرغ ها و عوامل تغذیه ای آن را پیش از این بررسی کردیم (برای خواندن مقاله مقدماتی لنگش در مرغ ها(1) کلیک کنید). اگرچه عوامل لنگش را نمی توان به یک یا دو عامل محدود کرد در ادامه قصد داریم به برخی از مهمترین آن ها که مربوط به مدیریت مرغداری است بپردازیم. از جمله آن ها می توان به مدیریت جیره غذایی و ارائه خوراک به پرنده، نور، تراکم، بهداشت و … اشاره نمود.
مدیریت خوراک
عدم یکنواختی یا مخلوط کافی اجزای جیره که معمولا در هنگام استفاده از میکسرهای عمودی اتفاق می افتند از عوامل لنگش به شمار می آید. در این شرایط ممکن است کمبود مواد مغذی (پروتئین) و ریزمغذی ها (کلسیم، فسفر، روی، منگنز، انواع ویتامین ها و…) (در این لینک بیشتر بخوانید) حاصل آید. هنگامی که لنگش ناشی از تغذیه با وجود تامین مواد مغذی لازم مشاهده شد، باید به سراغ بررسی نحوه عملکرد میکسر رفت.
همچنین هرگونه تغییر ناگهانی در جیره غذایی سبب به هم خوردن تعادل مواد مغذی در بدن پرنده شده که سبب کمبودهای مربوط به لنگش می تواند گردد.
با این وجود متخصصان راهکارهای مدیریتی را نیز برای پیشگیری از لنگش تغذیه ای جوجه ها پیشنهاد داده اند.
1- اعمال محدودیت خوراکی در هفته دوم تا سطح 75 درصد مصرف اختیاری جوجه ها. البته کاهش بیشتر خوراک می تواند به خودی خود سبب کمبود تغذیه ای و لنگش گردد.
2- خوراک دهی در سه الی چهار وعده نیز یک پیشنهاد دیگر فنی است که می تواند موجب کاهش سوختگی مفصل خرگوشی، دیسکاندروپلازی استخوان درشت نی و در نهایت لنگش گردد.
3- استفاده از اسیدی فایر پودری یا مایع که موجب افزایش جذب عناصر معدنی موثر در لنگش مانند کلسیم، منیزیم، روی، منگنز و… گردد. اسیدی فایر پودری شرکت فرتاک با نام تجاری ای-سید را می تواند در اینجا(لینک ای-سید) بیشتر بشناسید و تهیه نمایید.
4- استفاده از توکسین بایندر در لنگش مرغ ها موثر است. مایکوتوکسین ها می توانند علایمی از جمله دیسکاندروپلازی استخوان درشت نی را در پی داشته باشند. شرکت فرتاک با ارائه ی ای-پرو و ای-پرو پلاس (لینک مطالب محصولات ذکر شده) شما را در مقابله با این سموم قارچی همیاری می کند.
هرگونه تغییر ناگهانی در جیره غذایی سبب به هم خوردن تعادل مواد مغذی در بدن پرنده شده که سبب کمبودهای مربوط به لنگش می شود.
مدیریت نور
می توان با کاهش نوردهی روزانه و متناوب کردن آن تلفات را کاهش و رشد اولیه ی جوجه ها را افزایش داد. همچنین تغییر برنامه نوردهی باید به تدریج در طول دو یا سه روز صورت گیرد.
تراکم سالن
تراکم سالن در سلامت جوجه ها و بروز لنگش در آن ها بسیار مهم است. تراکم بالا فضای در درسترس جوجه ها جهت تحرک را کاهش داده که سبب کاهش جریان خون در پا می شود. در نتیجه احتمال برو ناهنجاری ها افزایش می یابد.
تراکم در مناطق معتدل بیشتر از 39 کیلوگرم وزن زنده نباشد و در مناطق گرمسیر نباید از 30 کیلوگرم تجاوز نماید.
بهداشت سالن
رعایت اصول بهداشتی و درمان به موقع بیماری ها در کاهش احتمال وقوع لنگش موثر است. اگرچه ممکن است بنا به توصیه دامپزشک و در صورت ضرورت از آنتی بیوتیک ها استفاده شود، اما امروزه برتری استفاده از اسیدی فایرپودری یا مایع و یا پروبیوتیک ها در بازدهی بهتر جهت سلامت پرنده بسیار مورد توجه است. فرتاک با ارائه پروبیوتیک های با کیفیت با نام های تجاری ای-پرو و ای-پرو پلاس (لینک محصولات روی اسم ها قرار گیرد) شما را فراهم آوردن بهداشت بهتر و سالم تر برای گله یاری می کند.
جوجه کشی و انتقال جوجه به سالن
کیفیت جوجه یک روزه نیز می تواند یکی از عوامل دخیل در لنگش باشد. به عنوان مثال رطوبت پایین در هنگام هچری ممکن است باعث چسبیدن جوجه به پوسته تخم شود.
در نتیجه احتمال مشاهده جوجه هایی با پاهای نامتقارن یا انگشتان پیچ خورده افزایش می یابد. گرمای زیاد و اکسیژن کم نیز در زمان انکوباسیون می تواند موجب بروز عوارض گفته شده شود.
در هنگام انتقال جوجه ها به سالن نیز نباید از سطح کارتن ها صیقلی باشد یا دمای نگهداری بالا باشد. چرا که می تواند موجب پیچ خوردگی و انحنای پا شود.
بستر
بستر سالن از مهمترین عوامل موثر در سلامت پا است. مواد نامناسب بستر، سطح صاف و سیمانی، به ویژه در روزهای اولیه پرورش می تواند موجب پیچ خوردگی پا و لنگش شود.
بستر خیس عامل اصلی سوختگی مفصل خرگوشی و درماتیت کف پا در جوجه های گوشتی است. در این هنگام در کنار توجه به تهویه و دمای سالن باید به تغذیه جوجه ها توجه ویژه ای داشت.
عملکرد درست دستگاه گوارش سبب بهبود رطوبت مدفوع می شود. برای رسیدن به این هدف استفاده از پروبیوتیک و اسیدی فایر پودری یا مایع توصیه می شود.
دمای سالن
لنگش و ناهنجاری های استخوانی در ماه های گرم و بالا بودن دمای سالن افزایش می یابند. چرا که استرس گرمایی در جذب و متابولیسم عناصر معدنی دخیل در ساختار استخوان اثر منفی می گذارد. همچنین گرما مستعد کننده رشد باکتری ها و بیماری های عفونی مرتبط با اندام های حرکتی جوجه ها است.
سن مرغ
سن مرغ ها با احتمال بروز لنگش، به خصوص در جوجه های گوشتی که وزن آن ها به سرعت افزایش می یابد رابطه مستقیم دارد. چرا که وزن وارده بر اسکلتی که سرعت رشد کمتری نسبت به سایر بخش های بدن دارد بیشتر می شود.
همانطور که پیش از این گفته شد، اعمال محدودیت خوراکی می تواند اختلاف رشد اسکلت و سایر اندام ها را کاهش دهد که موجب کاهش وقوع لنگش در سنین بالاتر می شود.
