واکسیناسیون طیور در جهت پیشگیری از وقوع بیماری ها در آن ها یکی از بخش های مهم پرورش طیور، به ویژه با اهداف تجاری و به صورت متراکم است. در این مقاله قصد داریم به معرفی نحوه ایمن سازی گله در برابر بیماری ها با استفاده از واکسیناسیون بپردازیم.
پیش از مطالعه این مقاله توصیه میشود مقاله ۵ بیماری رایج در طیور را مطالعه بفرمائید.
واکسن های مرغ و سایر طیور
در پرورش جوجه ها سلامتی جوجه همیشه در اولویت قرار دارد؛ زیرا مرغ های سالم تر در دراز مدت سود آور تر هستند.
امروزه متاسفانه بیماری های زیادی وجود دارد که می توانند درصد بسیاری از مرغ ها ها را در یک مرغداری از بین ببرند و یا آن ها را در برابر سایر عفونت ها آسیب پذیر تر کنند و هزینه و زمان زیادی را پرورش دهنده از دست بدهد.
در حال حاضر، برای بسیاری از بیماری های رایج در مرغ واکسیناسیون صورت می گیرد و اقدامات پیشگیرانه موثری برای حفظ سلامت جوجه ها انجام می شود.
آیا مرغ ها باید واکسینه شوند؟
واکسینه کردن مرغ ها در برابر بیماری ها به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله:
- نوع مرغ هایی که پرورش می دهیم
- جوجه های که پرورش می دهیم برای فروش هستند یا تولید
- بیماری هایی که در منطقه وجود دارد.
از واکسن ها از دیرباز در صنعت برای کنترل بیماری ها در طیور استفاده می شود به خصوص طیوری که در فضاهای بسته در کنار هم نگهداری می شوند.
واکسن ها به گونه ای طراحی شدند که از ابتلای طبیعی جوجه ها به بیماری های عفونی و سایر بیماری ها جلوگیری می کنند و مصونیت در برابر بیماری برای پرنده ایجاد می کنند.
باید به این نکته توجه داشت که واکسن ها درمان قطعی ایجاد نمی کنند و از هر عفونتی جلوگیری نمی کنند و در کنار واکسیناسیون باید اقدامات امنیت زیستی برای حفظ سلامت و تولید پرنده صورت گیرد.
این اقدامات عبارت اند از:
1-نظافت و ضدعفونی کردن منظم مرغداری ها
2- استفاده از غذای تازه و عاری از کپک
3-جدا کردن جوجه های جدید گله (پرورش مرغ بومی) به مدت حداقل 30 روز
4-جلوگیری از ورود پرندگان وحشی به گله
باید توجه داشت در برخی از موارد توصیه شده است که از واکسیناسیون جوجه های گوشتی با برخی از واکسن ها جلوگیری شود، زیرا بسیاری از برچسب های هشدار دهنده در روی واکسن نشان داده اند که پرندگانی که تازه واکسن دریافت کرده باشند را نمی توان ذبح کرد و از گوشت آن ها استفاده کرد، زیرا جوجه ها باید یک دوره انتظار 15 تا 60 روز را پس از تزریق واکسن طی کنند.
بیماری های مرغ و واکسیناسیون آنها
بیماری مارک
بیماری مارک به عنوان فلج مرغی نیز شناخته می شود که عامل ایجاد کننده آن ویروس مسری می باشد و معمولا جوجه های 12 تا 25 هفته را مبتلا می کند.
از علائم این بیماری می توان به تومور ها، وجود مردمک های نامنظم در چشم که سبب کوری می شود و فلج نسبی اشاره کرد.
درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما بسیاری از پرندگان پس از طی کردن دوران بیماری تا پایان عمر ناقل آن هستند.
اگر جوجه ای در گله به این بیماری مبتلا شد باید در اسرع وقت پرنده آلوده را از گله جدا کرد تا از سرایت بیماری به سایر پرندگان جلوگیری شود.
واکسن مارک
در حال حاضر، واکسنی برای کاهش احتمال ابتلا به عفونت وجود دارد که به جوجه های یک روزه از جمله جوجه های گوشتی، در لایه ی زیر پوست سینه تزریق می شود.
بیماری نیوکاسل
بیماری نیوکاسل یک بیماری عفونت ویروسی است که عمدتا از طریق مدفوع و ترشحات پرندگان آلوده منتشر می شود. شدت این بیماری می تواند از خفیف تا شدید باشد.
علائم نیوکاسل در مرغ
از علائم این بیماری می توان به سرفه، عطسه، ترشحات بینی، اسهال مایل به رنگ سبز/آبی و افسردگی اشاره کرد.
از علائم شدید این بیماری می توان به افتادگی بال ها، تورم چشم یا گردن، لرزش عضلات، فلج یا مرگ ناگهانی اشاره کرد.
این بیماری در مرغان تخم گذار ممکن است باعث کاهش قابل توجهی در میزان تولید تخم شود و یا تخم مرغ هایی با پوسته نازک تولید کنند.
واکسن بیماری نیوکاسل یا برونشیت عفونی
با این حال، زمانی که واکسن بین 14 تا 21 روزگی تزریق شود، از ابتلا به این بیماری پیش گیری می کند. این واکسن در آب تزریق می شود و مورد استفاده پرنده قرار می گیرد.
بیماری برونشیت عفونی
این بیماری ویروسی و بسیار مسری است که جوجه های جوان زیر 17 هفته را مبتلا می کند. این ویروس به بافت های سیستم ایمنی طیور حمله می کند و در نتیجه عملکرد سیستم ایمنی در حیوان را مختل می کند.
علاوه بر آن حیوان را نسبت به سایر عفونت ها مانند بیماری مارک، سالمونلا، E.coli، کوکسیدیا و مایکوپلاسما حساس می کند. ویروس این بیماری مقاوم بوده و به سختی می توان آن را از بین برد به گونه ای که می تواند ماه ها در محیط های مختلف زنده بماند.
واکسن برونشیت در مرغ
واکسیناسیون عمدتا برای جوجه های 14 تا 21 روز صورت می گیرد به طوری که واکسن مورد استفاده در آب مصرفی تزریق می شود.
بیماری آبله مرغی در مرغ
این بیماری یک عفونت ویروسی رایج است و در جوجه هایی که واکسن دریافت نکرده اند یافت می شود. در پرندگان آلوده به ویروس، تاول های سفید رنگی روی شانه، بال و سایر نواحی پوست دیده می شود.
بیشتر پرندگان پس از ابتلا به این بیماری، بهبود پیدا می کنند و ضایعات پوستی در روی پوست درمان می شود و پس از گذشت 3 هفته به طور کامل از بین می رود.
حشرات بخصوص پشه ها اغلب این بیماری را از گله ای به گله دیگر انتقال می دهند، بنابراین کنترل حشرات برای کاهش شیوع این بیماری مهم است.
واکسن آبله مرغی
واکسن آبله مرغان، معمولا در سن 10 تا 12 هفتگی تجویز شده و در بال پرندگان تزریق می شود. این واکسن پرندگان را در معرض نوع خفیف ویروس قرار می دهد، بنابراین پرندگان باید قبل از تزریق واکسن کاملا سالم باشند تا از عوارض بعدی تزریق واکسن جلوگیری شود.
بیماری آنسفالومیلیت پرندگان
این بیماری یک بیماری ویروسی است که جوجه های جوان، قرقاول، کبوتر، بوقلمون و بلدرچین ژاپنی را مبتلا می کند. این بیماری می تواند از مادر به جوجه ها و یا از مرغ به مرغ منتقل شود.
بسیاری از عفونت ها، نتیجه عفونت گله پرورش دهنده هستند که به تخم ها منتقل می شود. پرندگان مبتلا به این ویروس، علائم بالینی عفونت را در هفته اول پس از جوجه ریزی نشان می دهند که شامل آتاکسی (عدم تعادل در راه رفتن) و ضعف در پاها می باشد که به سمت فلج شدن پیش می روند.
پرندگان آسیب دیده اغلب از بین می روند زیرا بیشتر آنها بهبود پیدا نمی کنند. ایمن سازی پولت های پرورش دهنده در سن 10 تا 15 هفتگی برای جلوگیری از انتقال این ویروس از مادر به فرزند توصیه می شود.
واکسن آنسفالومیلیت
واکسن زنده تجاری در مرغان مادر ایمنی مادری را برای فرزندان فراهم می کند. واکسیناسیون گله های مرغ تخم گذار نیز، برای جلوگیری از کاهش تولید تخم توصیه می شود. واکسن آنسفالومیلیت معمولا با واکسن آبله مرغان ترکیب می شود و از طریق بال به پرنده تزریق می شود.
بیماری لارنگوتراکئیت در مرغ
این بیماری ناشی از ویروس هرپس بوده و یک عفونت تنفسی حاد و بسیار مسری است. جوجه ها و قرقاول ها بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند. علائم آن شامل تنفس سخت و مشکل و سرفه می باشد.
میزان مرگ و میر این بیماری 10 تا 20 درصد می باشد اما در بعضی موارد تا 70 درصد گله ممکن است تلفات صورت گیرد. طیور بهبود یافته و جوجه های واکسینه شده هردو تا مدت طولانی ناقل بیماری هستند.
واکسن لارنگوتراکئیت
واکسن معمولا به شکل قطره چشمی در سن 10 تا 12 هفتگی تجویز می شود و نباید به شکل تزریقی استفاده شود. اجرای اقدامات امنیت زیستی نیز می تواند از شیوع این بیماری جلوگیری کند.
بیماری رینوتراکئیت در مرغ و طیور و واکسن آن
این بیماری یک بیماری ویروسی است که در جوجه ها، بوقلمون ها، مرغ ها و قرقاول ها یافت می شود و به عنوان سندرم سر متورم نیز شناخته می شود. علائم و نشانه های این بیماری شامل کاهش اشتها، عدم افزایش وزن، تورم سر و صورت، ترشحات چشمی یا بینی و کاهش صدا می باشد.
این بیماری همچنین از طریق مجاری تنفسی از پرنده ای به پرنده دیگر منتقل میشود. مشخص شده است که واکسن های زنده علائم بالینی را کاهش می دهند و واکسن های غیر زنده نیز در مرغ های پرورش دهنده قبل از تخم گذاری استفاده می شود.
به طور کلی واکسیناسیون یک اقدام پیشگیرانه است که می تواند منجر به ایجاد پرندگان شادتر، سالم تر و بهره وری بهتر از گله شود اما واکسن ها جایگزین اقدامات دقیق بیولوژیک از جمله ضد عفونی مناسب، جداسازی پرندگان جدید و تغذیه ی غذای سالم و تازه نیستند.
شرکت سپهر ماکیان فرتاک با تولید محصولات کارآمد و مناسب به سلامت و افزایش راندمان طیور در کنار شماست. جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با کارشناسان فروش ما در تماس باشید.
مطالعه پیشنهادی: بیماری های شایع طیور
