ساعت کاری

شنبه تا پنجشنبه ۰۸:۰۰ - ۱۷:۰۰

تلفن تماس

۰۵۱۳۶۵۱۹۱۰۰

روشهای فرآوری بنتونیت و تفاوت آنها در جذب سموم قارچی
فرآوری بنتونیت

روشهای فرآوری بنتونیت و تفاوت آنها در جذب سموم قارچی

در سال های اخیر بنتونیت به دلیل قیمت مناسب و دسترسی آسان  جهت استفاده در صنعت دام و طیور مورد توجه خاصی قرار گرفته است. اما مهمترین سوال کارشناسان و تولید کنندگان این صنعت در تفاوت فرآوری و اثر گذاری بنتونیت بر جذب آفلاتوکسین درتغییرات pH دستگاه گوارش طیور می باشد در این مقاله سعی کردیم به این سوال پاسخ دهیم.

 

روشهای فرآوری بنتونیت و تفاوت آنها در جذب سموم قارچی

 

بنتونیت چیست؟

آلومینیوم سیلیکات با فرمول شیمیای Al2SiO5 و جرم مولکولی 162.0456 گرم بر مول جزء فرآوان ترین گروه کانی های رسی می باشد. ساختار نانو ذرات آن به صورت ورقه های چهار وجهی سیلیس و هشت وجهی آلومینیوم است. آلومینیوم سیلیکات ها به دو زیر گروه فیلوسیلیکات و تکتو سیلیکات تقسیم می شوند. بنتونیت در رده فیلوسیلیکات دسته بندی می شود و به دلیل ساختار لایه لایه خود مواد را در سطح و بین لایه های خود جذب می کند. کانی اصلی بنتونیت مونت موریلونیت می باشد. بنتونیت ها با توجه به میزان عناصر کلسیم و سدیم به دو نوع سدیمی و کلسیمی تقسیم بندی می شوند. در صنعت دامپروری به دلیل خاصیت جذب آب بالاتر بنتونیت سدیمی کاربرد گسترده تری دارد.(4)

 

مطالعه پیشنهادی: چالشهای مصرف بنتونیت 

 

کاربرد های بنتونیت در تغذیه و پرورش دام، طیور و آبزیان

به عنوان بارزترین نقش بنتونیت در تغذیه دام و طیور می توان به نقش جاذب مایکوتوکسینی آن اشاره کرد. با توجه به ساختار نانو ذرات و خاصیت جذب مواد و آب، موجب کاهش آلودگی مایکوتوکسین در دستگاه گوارش دام می شود. با این وجود به دلیل نداشتن پتانسیل اختصاصی برای جذب مایکوتوکسین ها، علاوه بر مایکوتوکسین، ویتامینها و مواد معدنی نیز در دستگاه گوارش دام و طیور جذب بنتونیت می شوند.

 از جمله مهمترین نقش های  بنتونیت در صنعت دام پروری می توان به موارد زیر اشاره داشت.

 

نقش بافری بنتونیت

بنتونیت سدیم با افزایش زمان انکوباسیون سبب تعدیل pH محیط می شود و به دلیل این خاصیت، به یکی از بافرهای مورد استفاده در صنعت دامپروری تبدیل شده است. برای اثر گذاری بهتر در محیط شکمبه باید از بنتونیت با دانه بندی در محدوده 75 میکرون استفاده شود.(1)

 

پلت بایندر

بنتونیت به دلیل ساختار بلورین لایه لایه خود توانایی جذب آب به میزان  20 برابر وزن خود را دارد. از این خاصیت بنتونیت در تهیه خوراک پلت استفاده می شود. هرچه دانه بندی بنتونیت ریز تر باشد سطح مقطع بیشتری برای جذب و تشکیل ژل دارد. توصیه بیشتر مطالعات انجام شده در زمینه پلت بایندربه استفاده بنتونیت با مش 400 می باشد. خاصیت ژلاتینه شدن بنتونیت باعث می شود. سرعت عبور خوراک در دستگاه گوارش پرنده کاهش یافته و میزان هضم و جذب خوراک افزایش یابد.(3)

با این وجود از جمله مهمترین معایب استفاده از بنتونیت به عنوان پلت بایندر خوراک بدلیل سیلیس بالای آن می توان به فرسایش و بسته شدن منافذ دای، مصرف بالای برق دستگاه، تداخلات داروی، از دسترس خارج کردن برخی از ویتامین ها و مواد معدنی و افزایش خاکستر جیره اشاره داشت. به همین دلیل امروزه مصرف پلت بایندر های غیر رسی درحال گسترش است.

فیلم آموزشی درباره پلت بایندر

 

بسترطیور

بنتونیت به دلیل خاصیت جاذب آن به عنوان بستر طیور استفاده می شود. این خاصیت بنتونیت مانع از پخش آمونیاک در سالن، آسیب های ریوی و اندام های حرکتی پرنده می شود. البته یکی از نکات مهم اندازه ذرات می باشد که باید نه خیلی ریز و نه خیل درشت باشد تا گردو غبار و اندازه درشت آن سلامت پرنده را به خطر نیندازد. استفاده از بنتونیت به عنوان بستر مرغداری علاوه بر موارد ذکر شده احتمال ورود مایکوتوکسین به بدن پرنده از طریق نوک زدن به فضولات را نیز کاهش می دهد.

همانطور که میدانید بستر طیور شرایط خاصی دارد و توجه به شرایط استاندارد آن از اهمیت بالایی برخوردار است. برای اطلاعات بیشتر از بستر مرغداری اینجا کلیک کنید.

 

توکسین بایندر

بنتونیت با توجه به خاصیت تبادل آنیون کاتیونی ساختار لایه لایه خود، در دستگاه گوارش با مایکوتوکسین ها (مایکو توکسین های قطبی به خصوص آفلاتوکسین ها) کمپلکس تشکیل داده و آنها را از  دسترس دستگاه گوارش خارج می کنند. طبق تحقیقات انجام شده آفلاتوکسین با اتصال به بخش β − کربونیل آن با یون های فلزی جاذب های معدنی باند می شوند. مهمترین ویژگی های تعیین کننده در  میزان جذب مایکوتوکسین توسط بنتونیت را می توان به ساختار فیزیکی جذب، بار کل آلودگی مایکوتوکسینی، سطح مقطع جاذب، توزیع بار الکتریکی و میزان قطبیت آن بر شمرد. در مقادیر کم آلودگی مایکوتوکسین به دلیل کاهش برخورد با جاذب (بنتونیت) میزان اثرگذاری کمتر می شود (7) بهترین میزان جذب مایکوتوکسین توسط بنتونیت با اندازه 1-0.1 میکرو متر می باشد(3).

ویژگی هایی که یک توکسین بایندر خوب باید داشته باشد

 

نحوه فرآوری بنتونیت

مصرف بنتونیت بدون فرآیند فرآوری به دلیل عناصر سنگین، ناخلصی ها  و میزان بار الکتریکی کمتر نمی توان در تغذیه دام و طیور استفاده کرد. مراحل فرآوری بنتونیت به دو صورت حرارتی و شیمیای صورت می گیرد.  عملکرد و کارایی بنتونیت بسته به میزان کانی مونت موریلونیت، نوع فرآوری و مدت زمان فرآوری متغیر می باشد(6).

 

فرآوری حرارتی بنتونیت

مراحل فرآوری حرارتی بنتونیت به ترتیب: استخراج بنتونیت با رطوبت بالا از معادن –خشک کردن اولیه در فضای باز-جداسازی ناخالصی ها( کوارتز،گچ و…)-  آسیاب کردن- حرارت دهی-  دانه بندی به وسیله دمنده های هوا و عبور از توری های مخصوص هر مش، بسته بندی و ارسال محصول می باشد. در فرآوری حرارتی بنتونیت پس از آسیاب نهایی مدت زمان مشخصی در درجه حرارت کوره قرار می گیرد و میزانی از آب لایه های آن خارج شده و ظرفیت جذب افزایش می یابد(6).

 

فرآوری شیمیای بنتونیت

مراحل فرآوری اسید شویه بنتونیت: استخراج بنتونیت با رطوبت بالا از معادن-  انبار و خشک کردن اولیه در فضای باز-  جداسازی اولیه ناخالصی ها-  خرد کردن اولیه-  فعال سازی تحت تاثیر اسیدهای مختلفی( اسید سولفوریک، اسید نیتریک، اسید هیدرو کلریک، اسید اگزالیک)، گرم کردن جهت خالص سازی و خروج کاتیون های اصلی l Ca2+, Mg2+و Na+ و بخشی از Al, Fe, Mg, Si از شبکه بندی آن  که موجب افزایش تخلخل بنتونیت می گردد- شستشو وجدا سازی اسید مازاد- آب گیری اولیه- خشک کردن- دانه بندی و بسته بندی محصول می باشد. البته درصد تخلخل و حلالیت این عناصر بستگی به نوع اسید، دما و مدت زمان اسید شویه دارد. در نهایت هزینه تمام شده محصول به نسبت فرآوری حرارتی بیشتر می باشد و توجیه اقتصادی ندارد.

 

تاثیر نوع فرآوری

به عنوان یکی از مهمترین ویژگی های جذب می توان به میزان بار کل جاذب ها و سطح قابل دسترس در جذب اشاره داشت که با توجه به فرآوری اسید شویه بنتونیت وافزایش بار منفی و تخلخل آن بنتونیت  اسید شویه نسبت به بنتونیت حرارتی کمترین گسستگی را از جذب آفلاتوکسین در تغییرات  pH دستگاه گوارش خواهد داشت. استفاده از ترکیبات جاذب مایکو توکسین با دامنه pH اسیدی باعث شده تغییرات pH دئودنوم در میزان جذب مایکوتوکسین وجاذب کمتر اثرگذار باشد(2).

در آخر توصیه میکنیم مقاله زیر با عنوان راهکارهای مناسب حفظ کیفیت خوراک در کارخانه جات خوراک دام را مطالعه فرمایید.

مشاهده مطلب

منابع

1-وقار سیدین, مجتهدی, فتحی نسری, غیاثی, & سید احسان. (2019). بررسی تأثیر استفاده از چند مخلوط بافری در جیره بر فراسنجه‌های تخمیر شکمبه ای در شرایط برون تنی. تولیدات دامی21(4), 487-497.‎

2-یعقوبی محمد جواد.(2022).آیا تعداد اجزای  تشکیل دهنده در فورمولاسیون ترکیبات توکسین بایندر موثر است. داماران خبر نامه شماره 11

 3-Keyhani-Yazdi, H., Hosseini-Vashan, S. J., Afzali, N., Mojtahedi, M., & Allahresani, A. (2019). Effects of physical modification of nanostructure aluminosilicate on growth performance, carcass traits and blood parameters of broiler chicken challenged with aflatoxin B1. Iranian Journal of Animal Science Research10(4).

4-Di Gregorio, M. C., Neeff, D. V. D., Jager, A. V., Corassin, C. H., Carão, Á. C. D. P., Albuquerque, R. D., … & Oliveira, C. A. F. (2014). Mineral adsorbents for prevention of mycotoxins in animal feeds. Toxin Reviews33(3), 125-135.

5-Huebner, H. J. (1999). Molecular characterization of high affinity, high capacity clays for the equilibrium sorption of ergotamine. Food Additives & Contaminants16(4), 159-171.

6-Kutlić, A., Bedeković, G., & Sobota, I. (2012). Bentonite processing. Rudarsko-geološko-naftni zbornik24(1), 61-65.

7-Kong, C., Shin, S. Y., & Kim, B. G. (2014). Evaluation of mycotoxin sequestering agents for aflatoxin and deoxynivalenol: an in vitro approach. SpringerPlus3(1), 1-4..

8-Eslami Farsani, M., Dakhili, M., Ababzadeh, S., Yeganehparast, M., & Heidari, F. (2019). Histomorphological and Histochemical Effects of Diet With Qom Zeolite on the Tissue Structure of the Small Intestine of Broiler Chickens Compared With Commercial Zeolite. Journal of Veterinary Research74(2), 261-271.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه ترین ها