وبینار آموزشی مدیریت و تغذیه گاوهای شیری در دوره انتقال: راهکارهای حیاتی برای بهینه سازی متابولیکی در تاریخ 30 شهریور 1401 با سخنرانی دکتر حسین جهانی برگزار گردید.
وبینار سلامت روده در دوره انتقال گاوهای شیری
سلامت دستگاه گوارش گاوهای شیری به خصوص در بخش های روده ای یکی از موارد شایان توجه اصلی در پرورش گاوهای شیری، به خصوص در دوره حساس انتقالی است. به همین منظور وبیناری با همین موضوع توسط شرکت افزودنی های خوراک فرتاک با سخنرانی دکتر حسین جهانی، عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان و مشاور برجسته کارخانجات خوراک و مزارع پرورشی برتر کشور برگزار شد که در ادامه خلاصه ای از آن به همراه فیلم وبینار را مرور می کنیم. اما پیشنهاد می شود فیلم کامل این وبینار 100 دقیقه ای را جهت آگاهی از جزئیات بیشتر مشاهده فرمایید.
اهمیت تغذیه گاو شیری
یکی از اصول موفقیت در پرورش گاوهای شیری مدیریت و تغذیه اصولی گاوهای شیری در دوره انتقال می باشد و هر نوع ضعف مدیریتی در این دوره اثرات بسیار بدی بر تولید، تولیدمثل و سلامت دام در کل دوره شیردهی پیش رو خواهد داشت
خوراک 70 تا 75 درصد از هزینه های تولید هر کیلوگرم شیر را تشکیل می دهد. هزینه خوراک معمولا قابل برگشت است اما هزینه های درمان عمدتا قابل برگشت نیستند. از آنجا که دوره انتقال بیشترین تاثیر را بر احتمال بروز بیماری ها و کاهش باروری در دوره شیرواری پیش رو دارد، توجه به تغذیه صحیح در این دوره اهمیت بسیار بالایی دارد.
چالش های گاوهای شیری در دوره انتقال
در دوره انتقال که بین دو تا سه هفته قبل و بعد از زایمان است، گاوها چالش برانگیزترین دوران چرخه شیردهی خود را تجربه می کنند. ریشه بسیاری از بیماری های متابولیکی و ناهنجاری های دوره شیردهی به خصوص اوایل شیردهی را باید در این دوره جست و جو نمود.
بعضی از چالش ها در دوران انتقال در کوتاه مدت مشاهده می شوند. به عنوان مثال کاهش کلسیم خون یا بالانس منفی در روزهای نزدیک به زایمان و هفته های بعد از آن مشاهده می شود. با این وجود اثرات آن ها در طول دوره پرورش قابل مشاهده است.
مطلب پیشنهادی: بررسی اجزا خوراک دام و طیور
راهکار موفق در عبور از دوره انتقال چیست؟
راهکارهای موفقیت در عبور از دوره انتقالی عموما بر سه بخش عمده که به یکدیگر وابسته نیز هستند استوار می باشند. این راهکارها بر سازگاری گاوها قبل از زایمان متمرکز شده اند. سیستم گوارش، سیستم متابولیسمی و سیستم ایمنی سه بخش عمده هستند که باید با یک برنامه مدیریتی کارآمد و همه جانبه به آن ها پرداخت.
بالانس منفی انرژی در گاوهای شیری
بالانس منفی انرژی از جمله مهمترین اختلالاتی است که گاوهای شیری در هنگام زایمان ممکن است تجربه نمایند. علل اصلی این اختلال استرس زایمان، کاهش مصرف خوراک و افزایش نیاز متابولیسمی در هنگام زایش هستند. این اختلال متابولیکی روی ایمنی، عملکرد دستگاه عصبی، تولید مثلی، متابولیسم چربی، عملکرد دستگاه گوارش و تولید شیر اثر منفی خواهد گذاشت. لازم به ذکر است بالانس منفی انرژی با توجه به حجم تولید گاوهای امروزی تبدیل به امری گریز ناپذیر شده است و توجه به آن برای گاوها تمامی گاوهایی که در حال زایمان هستند امری الزامی است.
سازگاری در دوران انتقالی به چه معناست؟
اگر بخواهیم انتقال موفقی از دوره شیردهی داشته باشیم باید سه سازگاری مهم را در این دوران انجام دهیم تا گاو کمترین فشار متابولیکی را تجربه نماید.
- سازگاری دستگاه گوارش: انتقال از جیره های دوره خشکی به دوره شیردهی بسیار دارای اهمیت است. سازگاری فلور میکروبی دستگاه گوارش و حجم دستگاه گوارش و از نظر ساختار پرزها نیز اهمیت زیادی دارد. تغییرات در جیره های گاوها باید بسیار کم باشد. چه از نظر رفتن به دوره خشکی و چه از نظر انتقال از خشکی به زایمان، تغییرات ناگهانی ممکن است آسیب زننده به فلور میکروبی باشند که در اثر آن ممکن است اختلالات شکمبه ای نظیر اسیدوز اتفاق بیافتد. برای این منظور بهتر است جیره ها لااقل از نظر ماهیت مواد خوراک تغییر زیادی نداشته باشند. خوراک گاوهای شیری باید با کیفیت و دارای سطوح مناسب مواد مغذی از جمله انرژی، پروتئین، مواد معدنی، ویتامین ها، اسیدهای چرب ضروری، اسیدهای آمینه و سایر ترکیبات لازم باشد. ویتامین E و سلنیوم از جمله مواد مغذی ضروری در این دوره هستند.
- سازگاری دستگاه ایمنی
سازگاری دستگاه ایمنی گاوها باید به منظور پیشگیری از بیماری های مختلف عفونی که گاوها پس از زایمان با آن ها مواجه هستند صورت پذیرد. در این دوره می بایست گاو را از کلیه عوامل آلودگی های محیطی، بیماری های متابولیکی، آلودگی مایکوتوکسین ها در خوراک و واکنش های خودایمنی دور نگه داشت. همچنین باید به سلامت دستگاه گوارش در قسمت روده و شکمبه توجه داشت.
- سازگاری سیستم متابولیسمی: سازگاری سیستم متابولیسمی بدن دام به معنی سازگاری فیزیولوژیکی بدن دام جهت جذب، برداشت، انتقال و سوخت و ساز منابع غذایی است. عارضه های متابولیکی مانند تب شیر، کبد چرب و اسیدوز ناشی از عدم تطبیق سیستم فیزیولوژیکی یا میکروبی با شرایط جدید تولید و متابولیسم است که جهت اطلاع از جزئیات بیشتر می توانید به فیلم وبینار مراجعه نمایید.
بافت شناسی قسمت های مختلف دستگاه گوارش
قسمت های مختلف دستگاه گوارش گاو دارای بافت های متفاوتی هستند. شکمبه دارای لایه های نسبتا بیشتری نسبت به روده است تا در مقابل آلودگی های میکروبی و تغییرات متابولیکی داخل شکمبه از خود مقاومت نشان دهد.
اما تعداد این لایه ها و ضخامت آن در روده بسیار کمتر است. هرچقدر به سوی انتهای روده، به خصوص در بخش روده بزرگ می رویم، بافت مخاطی ضخامت بیشتری خواهد داشت.
سلامت روده باریک و روده بزرگ
آنچه گفته شد اهمیت سلامت روده در عملکرد گوارشی را نشان می دهد. معمولا توجه بسیار زیاد به شکمبه گاو مارا از سلامت روده غافل نموده است. دستگاه گوارش حدود 50 درصد از کل اکسیژن بدن را مصرف می کند. دستگاه گوارش از آن جهت اهمیت دارد که تامین کننده مواد مغذی برای عملکرد سایر بخش های بدن می باشد. سطح لوله گوارشی بسیار وسیع است و دستگاه گوارش به عنوان سدی دفاعی برای بدن محسوب می شود. بخش زیادی از سلول های دفاعی بدن حیوان در این بخش قرار دارند. بنابراین اگر این سد دفاعی آسیب ببیند بدن دام در معرض میزان بالایی از آلودگی ها قرار خواهد گرفت.
به طور کلی اهمیت سلامت روده ها در حفظ سلامت عمومی و آسایش دام، عملکرد مناسب مخاط روده ها جهت تضمین جذب مناسب مواد مغذی و ایجاد حایل بین محتویات روده و دام میزبان وجلوگیری از نشط روده ای و نفوذ فاکتورهای التهابی نظیر LPS (لیپوپلیساکارید ها) میکروبی که عملکرد و سلامت دام را به خطر می اندازند است.
اسهال در گاو
اسهال در گاوها ممکن است عوامل متعددی داشته باشد. هضم نشدن بخش زیادی از غلات و انتقال آن به روده ممکن است باعث اسیدوز روده ای و اسهال گردد. همچنین اختلال در دیواره باعث اسهال های ناگهانی و افت دمای بدن دام می شود. آسیب LPS به دستگاه عصبی نیز می تواند به اسهال منجر شود.
نشت روده ای یا Leaky GUT
نشت روده ای با ورود LPS به خون همراه است که این فاکتورها بر ارگان های مختلف بدن اثرگذار هستند. این ترکیبات روی پانکراس اثرگذار بوده و باعث افزایش ترشح انسولین می شود. از طرفی LPS ها روی ماکروفاژها تاثیر می گذارند و ترشح انسولین زیاد می شود تا افزایش گلوکز سلول های ایمنی افزایش می یابد که این موضوع هم بر تولید دام اثرگذار است و هم تقسیم بندی مواد مغذی در بدن دام را دچار اختلال می کند. در بافت چربی حساسیت به انسولین کاهش می یابد و انتقال چربی ها افزایش می یابد. این موضوع به معنی افزایش مقاومت انسولینی است. آزاد شدن اسیدهای چرب آزاد در خون آن ها را وارد کبد می کند و دام مستعد کتوز و کبد چرب می شود. همچنین LPS ها در عملکرد کبد نیز تاثیرگذار است و با افزایش اتتهاب هیدرولیز پرونئین ها کبد آسیب می بیند. پروتئولایسیز در بافت ماهیچه ای نیز توسط لیپو پلی ساکاریدها اتفاق می افتد. در نتیجه میزان نیتروژن اوره ای خون و شیر به شدت افزایش می یابد.
بنابراین سلامت روده از جهت حفظ سلامت کلی بدن گاوهای شیری اهمیت بالایی دارد. جهت آگاهی از نکات بیشتر در رابطه با راهکارهای حفظ سلامت روده گاوهای شیری توصیه می شود فیلم کامل این وبینار را مشاهده نمایید.
در انتها از شما همراه عزیز دعوت میشود با دنبال کردن صفحه اینستاگرام شرکت فرتاک از اخرین اخبار و مقالات گروه تحقیق و توسعه باخبر باشید.
همچنین میتوانید سایر وبینارها و سمینارهای گروه تحقیق و توسعه شرکت فرتاک را از اینجا مشاهده فرمائید.
