در پرورش دام، طیور و آبزیان هر حیوان در مقابل غذایی که می خورد، باتوجه به توازن اقلام غذایی در خوراک باید میزان مناسبی گوشت یا محصول تولید نماید و علاوه بر این، خوراک مصرفی باید ضریب تبدیل مناسب گونه مدنظر را داشته باشد. در پایان دوره پرورش بیشترین میزان سود و تولید را داشته باشیم. در این مقاله به معرفی ضریب تبدیل غذا در خوراک ماهی قزل آلا و موارد موثر بر آن خواهیم پرداخت.
با ما همراه باشید.
ضریب تبدیل چگونه محاسبه می شود؟
دام، طیور یا آبزی نسبت به میزان غذای مصرفی افزایش وزن دارد، که این نسبت با نام ضریب تبدیل غذایی FCR (Feed Conversion Ratio) تعریف می شود. ضریب تبدیل نسبت غذای داده شده به میزان افزایش وزن می باشد که بدون واحد بیان می شود. به عبارت دیگر ضریب تبدیل به معنای خوراک مورد نیاز برای افزایش وزن به میزان یک کیلوگرم است.
هر چه ضریب تبدیل غذایی عدد کوچکتری شود بهتر است؛ زیرا به این معنی است که ماهی توانسته با مصرف خوراک کمتر وزن بالاتری را بگیرد.
ضریب تبدیل ماهی قزل آلا چقدر است؟
ضریب تبدیل ماهی قزل آلای رنگین کمان بین 1.1 و 1.5 درصد می باشد که هرچه این میزان به زیر یک کاهش پیدا کند برای پرورش دهنده مناسب تر است زیرا در ازای غذای کمتر، گوشت بیشتری تولید شده است. برای دستیابی به ضریب تبدیل های پایین باید خوراک متناسب با احتیاجات و فرمول مناسب در اختیار ماهی قرار گیرد تا بتواند حداکثر استفاده را از آن داشته باشد. در یک فرمول مناسب خوراک علاوه بر تامین مواد با کیفیت، باید نسبت های مناسب از اقلام خوراکی در کنار هم قرار گیرند تا خوراک بهترین عملکرد را داشته باشد.
عوامل موثر بر میزان ضریب تبدیل غذایی(FCR) در ماهی قزل آلا
عوامل موثر بر ضریب تبدیل غذایی شامل: عوامل محیطی، ویژگی های جیره غذایی، ویژگی های آبزی پرورشی و شرایط مدیریتی می باشد که در ادامه به توضیح هرکدام از عوامل گفته شده، می پردازیم.
اثر عوامل محیطی بر ضریب تبدیل
عوامل محیطی موثر بر ضریب تبدیل غذایی شامل دمای آب، میزان اکسیژن محلول در آب و به طور کلی ویژگی های محیط آبی پرورش می باشد. بالارفتن دمای آب موجب افزایش سوخت و ساز آبزی، افزایش نیاز اکسیژنی و افزایش غذاگیری آن می شود. اما نه به این معنی که آبزی غذایی که می خورد را صرف تولید گوشت کند. زیرا افزایش سوخت و ساز موجب تغییر مسیر متابولیسم بدن ماهی به سمت مقابله با تنش می شود و منابع مغذی کمتر صرف افزایش وزن می شوند. به همین دلیل باید شرایط محیطی را در حد بهینه برای آبزی تامین کرد تا بتواند استفاده مفید از جیره را داشته باشد.
اثر ویژگی های ماهی پرورشی بر ضریب تبدیل
اثر ویژگی های ماهی پرورشی بر ضریب تبدیل شامل تحمل تراکم ذخیره سازی، ژنتیک و سن ماهی پرورشی است. آبزیان در سن های مختلف، ضریب تبدیل غذایی متفاوتی را از خود نشان می دهند. علم اصلاح نژاد باعث افزایش راندمان آبزیان در مصرف خوراک و در نتیجه بهبود ضریب تبدیل شده است. ماهیان اصلاح نژاد شده دارای ضریب تبدیل غذایی پایین تری می باشند و یا ماهیانی که از والدین مناسب و بدون نقص های ژنتیکی متولد شده اند، ضریب تبدیل غذایی بهتری را از خود نشان می دهند.
اثر شرایط مدیریتی بر ضریب تبدیل ماهی
روش غذادهی، مرحله غذادهی و نرخ غذادهی از موارد تاثیرگذار در شرایط مدیریتی هستند. غذادهی به آبزیان می تواند با دست یا با استفاده از دستگاه های غذاده انجام شود و این که آبزی در چه مرحله ای و با چه شرایطی استفاده از غذای خارجی را شروع کند در میزان ضریب تبدیل غذایی تاثیرگذار می باشد. نرخ غذادهی بسته به آبزی پرورشی و شرایط کارگاه متفاوت است. گاهی به آبزیان 1 درصد وزن بدن غذا داده می شود و گاهی این میزان به 1.5 تا 2 درصد هم می رسد، ماهیان پرورشی خوراکی در مرحله پرواربندی می توانند تا 2 درصد میزان وزن بدنشان غذا دریافت کنند اما این میزان برای ماهیان زینتی ممکن است 1 یا زیر 1 درصد باشد.
اثر تغذیه بر ضریب تبدیل ماهی
ویژگی های جیره شامل سایز پلت، کیفیت جیره و کیفیت مواد مغذی می باشد. سایز پلت مناسب یعنی متناسب بودن اندازه خوراک با سایز دهان ماهی که باعث می شود آبزی بتواند از آن استفاده کند و آن را ببلعد. اگر سایز پلت بزرگ تر از دهان ماهی باشد آبزی امکان استفاده از آن را نخواهد داشت. کیفیت جیره و مواد مغذی بر رشد و میزان استفاده آبزی از جیره تاثیرگذار است. هرچه جیره باکیفیت تر و دارای مواد مغذی بهتری باشد آبزی بیشتر و سریع تر رشد می کند.
قزل آلای رنگین کمان آبزی رژِیم غذایی گوشتخواری دارد. به همین علت باید در جیره غذایی این ماهی، میزان پروتئین حیوانی حدودأ 45 تا 50 درصد باشد تا آبزی بتواند بدون مشکل به رشد خود ادامه دهد. میزان کربوهیدرات جیره باید تا حد امکان پایین باشد. زیرا قزل آلا به دلیل رژیم غذایی گوشتخواری توانایی استفاده از منابع کربوهیدراتی را ندارد.
اثر افزودنی های خوراک بر بهبود ضریب تبدیل ماهی
برای دستیابی به استفاده حداکثری از غذا باید به افزودنی های غذایی نظیر پروبیوتیک ها و اسیدیفایرها توجه ویژه ای نمود. پروبیوتیک ها با بهبود میکروفلور دستگاه گوارش و افزایش باکتری های مفید روده باعث جذب بیشتر مواد مغذی در روده می شوند که در نتیجه رشد بیشتر آبزی را به همراه دارد. اسیدی فایرها با کاهش pH دستگاه گوارش و اسیدی شدن آن عوامل بیماری زا را که قادر به زندگی در این شرایط نیستند از بین برده و زمینه رشد بیشتر باکتری های مفید روده را فراهم می کنند. در نتیجه افزودنی های خوراک باعث افزایش استفاده از مواد مغذی و رشد بهتر آبزی می شوند. علاوه بر موارد گفته شده اسیدیفایرها باعث خوش طعمی خوراک شده که می تواند میزان استفاده از خوراک را در آّبزی افزایش دهد.
شرکت سپهرماکیان فرتاک ارائه دهنده افزودنی های تخصصی خوراک آبزیان از قبیل اسیدی فایر پودری، سین بیوتیک و پلت بایندر است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با این محصولات می توانید از طریق راه های ارتباطی با همکاران ما در تماس باشید.
