تغذیه مرغ تخمگذار ، جامع ترین راهنمای تغذیه طیور

تغذیه مرغ تخمگذار یکی از مهمترین مباحث در پرورش این حیوانات میباشد. در این مطلب به راهکارهای مفیدی در خصوص تغذیه مرغ تخمگذار صنعتی پرداخته ایم. با ما همراه باشید.

 

انرژی در تغذیه مرغ های تخمگذار

انرژی در تغذیه مرغ های تخمگذار از مهمترین عوامل تعیین کننده ی تولید بهینه و سلامت است. بالا بودن انرژی موجب چاقی و کمبود آن موجب ضعف و تلفات می شود که هردوی آن ها به کاهش تولید تخم مرغ نیز می انجامند. مرغ های تخمگذار به روزانه 2700 تا 2800 کیلوکالری انرژی (بسته به سطح و سن تولید) احتیاج دارند.

سطح انرژی کافی در جیره غذایی برای حفظ نرخ بالای تولید تخم‌مرغ بسیار مهم است. انرژی از سنتز تخم‌مرغ و فرآیندهای متابولیکی درگیر در تولید تخم‌مرغ پشتیبانی می‌کند. سطوح انرژی بالاتر در جیره می‌تواند کارایی خوراک را بهبود بخشده و منجر به رشد بهتر و تولید تخم‌مرغ شود. با این حال، انرژی  بیش از حد می‌تواند منجر به رسوب چربی شده و بر کیفیت تخم‌مرغ تأثیر منفی بگذارد.

راهنمای بهبود و ارزیابی کیفیت تخم مرغ

انرژی نقش حیاتی در استفاده از سایر مواد مغذی مانند پروتئین‌ها و مواد معدنی دارد. تعادل انرژی  مناسب تضمین می‌کند که مرغ‌های تخم‌گذار می‌توانند به‌طور مؤثر از مواد مغذی موجود در جیره خود برای تولید بهینه استفاده کنند. تعادل انرژی و پروتئین در جیره بر متابولیسم لیپید کبد در مرغ‌های تخم‌گذار تأثیر بوده و سطوح انرژی مناسب به حفظ عملکرد سالم کبد کمک می‌کند که برای سلامت کلی و بهره‌وری ضروری است.

 

منابع انرژی مناسب برای مرغ تخمگذار

 غلات، ذرت، گندم، جو، ارزن، کنجاله سویا، سایر دانه ها و محصولات جانبی  و روغن های گیاهی جهت تامین انرژی در تغذیه مرغ های تخمگذار استفاده می شوند.

ذرت به دلیل میزان قابلیت هضم بالای نشاسته، مهمترین و بهترین منبع انرژی است و کالری لازم برای تولید تخم مرغ و سلامت کلی پرنده فراهم می کند و می توان بین 40 تا 50 درصد خوراک را به آن اختصاص داد. همچنین ذرت به علت داشتن رنگدانه ی بالا در بهبود رنگ زرده تخم مرغ موثر است. عامل محدود کننده ی اصلی ذرت در تغذیه قیمت آن است.

زرده تخم مرغ را بیشتر بشناسیم

 گندم و جو دارای پلی ساکاریدهای غیر نشاسته ای بالا نظیر آرابینوزایلان ها و بتاگلوکان ها هستند که این مسئله استفاده از آن ها را محدود می کند. سایر دانه ها نیز به علت داشتن فیبر بالا، مواد ضد تغذیه ای و قابلیت هضم پایین در مرغ تخمگذار استفاده ی محدودی تغذیه آن ها دارند.

بررسی عوامل ضدتغذیه ای خوراک دام و طیور

 

چربی ها و روغن ها: افزودن چربی ها و روغن ها به جیره، می تواند چگالی انرژی خوراک را افزایش دهد. اما مصرف بالای آن ها سبب کاهش مصرف خوراک، بیماری های گوارشی و متابولیکی می شود. منابع متداول غلیظ از انرژی عبارتند از روغن های گیاهی، مانند روغن سویا و روغن کانولا هستند.

 

محصولات جانبی: برخی از محصولات جانبی مانند غلات تقطیر خشک با مواد محلول (DDGS)، می توانند به عنوان منابع انرژی در جیره طیور استفاده شوند. این محصولات فرعی اغلب مقرون به صرفه تر هستند و در عین حال مواد مغذی لازم را فراهم می کنند.

 

غلات جایگزین: سایر غلات مانند سورگوم نیز می تواند به عنوان منابع انرژی مورد استفاده قرار گیرد، اگرچه ترکیب مواد مغذی آن ممکن است متفاوت باشد. این منابع انرژی برای برآوردن نیازهای غذایی خاص مرغ های تخمگذار، تضمین تولید بهینه تخم مرغ و سلامت کلی فرموله می شوند.

 

کنجاله سویا: در حالی که در درجه اول منبع پروتئین است، کنجاله سویا به محتوای انرژی جیره غذایی نیز کمک می کند. این ماده، به دلیل مواد مغذی متعادلی که دارد  به عنوان یک عنصر رایج در خوراک طیور استفاده می شود.

پنج جایگزین کنجاله سویا در تغذیه دام و طیور

 

پروتئین در تغذیه مرغ های تخمگذار

پروتئین نقش مهمی در جیره غذایی مرغ های تخمگذار دارد و بر رشد، تولید تخم مرغ، عضلات، اسکلت، پرها، آنزیم ها، انتقال دهنده های هضم و جذب مواد مغذی و سلامت کلی طیور تأثیر می گذارد. بنابراین، کمبود این جزء منجر به کاهش تولید، مشکلات حرکتی، کاهش پردرآوری، بیماری ها و… می گردد. نیاز پروتئین جیره ی مرغ تخمگذار معمولا بین 16 تا 18 درصد است که بالا یا پایین رفتن آن از حد معمول موجب کاهش عملکرد می شود.  از جمله نکات کلیدی عملکردی این جزء می توان به:

رشد و سنتز بافت: پروتئین ها برای رشد و نمو مرغ های تخمگذار ضروری هستند. آنها در سنتز بافت ها، هورمون ها و آنزیم هایی که برای حفظ عملکردهای فیزیولوژیکی حیاتی هستند، نقش دارند.

 

تولید تخم مرغ: سطح پروتئین کافی برای تولید بهینه تخم مرغ ضروری است. پروتئین ها بلوک های ساختمانی برای تشکیل تخم مرغ را فراهم نموده و تضمین می کنند که مرغ ها می توانند به طور مداوم تخم مرغ با کیفیت تولید نمایند.

 

کیفیت تخم مرغ: کیفیت تخم مرغ، از جمله استحکام پوسته و ترکیب زرده، تحت تأثیر محتوای پروتئین در جیره غذایی است. اطمینان از مصرف پروتئین کافی به تولید تخم مرغ با ارزش غذایی بهتر و ماندگاری بیشتر کمک می کند.

 

عملکرد ایمنی: پروتئین ها نقش مهمی در حمایت از سیستم ایمنی مرغ های تخمگذار دارند. آنها به تثبیت سد ایمنی و محافظت از مرغ ها در برابر بیماری ها کمک می کنند، که برای حفظ سلامت و بهره وری آنها بسیار مهم است.

 

استفاده از مواد مغذی: پروتئین ها به استفاده موثر از سایر مواد مغذی در جیره غذایی مانند کربوهیدرات ها و چربی ها کمک می کنند. این تضمین می‌کند که مرغ‌ها می‌توانند فواید خوراک خود را به حداکثر برسانند و شرایط بدنی بهینه را حفظ کنند.

 

اثرات زیست محیطی: مدیریت صحیح پروتئین در جیره طیور می تواند به کاهش خطرات زیست محیطی و آلودگی کمک کند. با بهینه سازی سطوح پروتئین، انتشار نیتروژن از مرغداری ها را می توان کاهش داد و به سیستم تولید پایدارتر کمک کرد.

 

منابع پروتئین در تغذیه مرغ های تخمگذار

منابع پروتئین اصلی در تغذیه مرغ های تخمگذار عبارتند از کنجاله های سویا، کلزا، تخم پنبه و فول فت سویا، پودر گوشت، پودر ماهی، میلورم و …  هستند. این منابع پروتئینی برای برآوردن نیازهای غذایی خاص مرغ های تخمگذار فرموله می شوند.

کنجاله سویا: این یکی از پرمصرف ترین منابع پروتئینی در جیره طیور است و پروفایل اسید آمینه متعادل را فراهم می کند، که برای تولید تخم مرغ و رشد پر، ضروری می باشد.  به دلیل دارا بودن میزان بالایی از اسیدهای آمینه ضروری (متیونین و لیزین) به عنوان اصلی ترین و مهمترین منبع پروتئین در تغذیه مرغ تخمگذار استفاده می شود. اگرچه قیمت بالای آن امروزه موجب محدودیت استفاده از کنجاله سویا شده است.

 

کنجاله کانولا: کنجاله کانولا ( کلزا) یکی دیگر از منابع پروتئین گیاهی است که می تواند در جیره طیور گنجانده شود. مشخصات اسید آمینه خوبی دارد و اغلب به عنوان جایگزینی برای کنجاله سویا استفاده می شود. اما به دلیل داشتن فیبر بالا، عوامل ضد تغذیه ای و میزان کمتر اسیدهای آمینه ی محدود کننده ی تولید دارای محدودیت در مصرف خوراک مرغ تخمگذار است.

پودر گوشت فراورده ی جانبی کشتارگاه های دام و طیور است که حاوی میزان مناسب پروتئین با ترکیب مناسب اسیدهای آمینه است. اما وجود آلودگی های احتمالی، چربی های اکسید شده و  TVN و ناخالصی ها (پر و استخوان)  از جمله عوامل محدود کننده ی مصرف آن است.

پودر ماهی: پودر ماهی یکی دیگر از منابع عالی پروتئین برای مرغ های تخمگذار است. غنی از اسیدهای آمینه ضروری  بوده و همچنین اسیدهای چرب امگا 3 را فراهم می کند که می تواند کیفیت تخم مرغ را بهبود بخشده و چرخه ی تولید تخم مرغ بهبود می بخشد. انتقال بو، رنگ نامطلوب زرده، آلودگی های میکروبی احتمالی و TVN در پودر ماهی نیز از جمله عوامل محدود کننده ی مصرف هستند.

کاهش شاخص TVN پودر گوشت و پودر ماهی و خوراک دام و طیور

میلورم و پروتئین حشرات نیز جایگزین جدید و مناسبی برای کنجاله سویا است.

 

محصول A-clean فرتاک ضدعفونی کننده ی پودری خوراک است که موجب کاهش آلودگی های احتمالی یا حتمی در خوراک طیور خواهد شد.

 

کنجاله خونی: کنجاله خونی محصول فرعی فرآوری حیوانی است و حدود 90-75 درصد پروتئین دارد. برای تقویت محتوای پروتئین جیره طیور استفاده می شود و همچنین مواد مغذی ضروری مانند کلسیم و فسفر را فراهم می کند.

 

کنجاله یونجه: کنجاله یونجه منبع خوبی از پروتئین و فیبر است. می توان از آن به عنوان مکمل در جیره طیور برای تامین مواد مغذی اضافی و بهبود سلامت روده استفاده کرد.

 

اسیدهای آمینه یا آمینو اسیدهای سنتتیک مورد استفاده در تغذیه طیور متیونین، لیزین و ترئونین هستند. میزان این اسیدهای آمینه در ترکیبات معمول خوراک تامین کننده ی نیاز پرنده نیست و افزودن نوع سنتتیک باعث بهبود عملکرد می شود. با این وجود به علت قیمت بالا مصرف آن ها محدود است.

 

ویتامین ها در تغذیه مرغ های تخمگذار

ویتامین ها نقش حیاتی در جیره غذایی مرغ های تخمگذار دارند و همواره میزان مشخصی (با توجه به سن و دوره تولید) از ویتامین های محلول و نامحلول در آب استفاده می شود و نقش های مهمی از جمله بهبود میزان و کیفیت تخم مرغ (ویتامین های A و E)، مقاومت در برابر استرس (ویتامین C و E)، کاهش کبد چرب ( ویتامین های گروه B به خصوص نیاسین ) و سلامت کلی بدن مرغ تخمگذار دارند.

ویتامین A: برای بینایی، عملکرد سیستم ایمنی و سلامت باروری ضروری است. همچنین به حفظ یکپارچگی بافت های اپیتلیال روده کمک می کند.

ویتامین D: برای متابولیسم کلسیم و فسفر بسیار مهم است که برای قوی شدن پوسته تخم مرغ و سلامت  ساختمان اسکلتی بدن نقش مهمی دارد.

ویتامین E: به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می کند، از سلول ها در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت کرده و از عملکرد ایمنی حمایت می کند.

ویتامین K: برای لخته شدن خون و متابولیسم استخوان لازم است.

ویتامین های B کمپلکس: این ویتامین ها شامل تیامین (B1)، ریبوفلاوین (B2)، نیاسین (B3)، پانتوتنیک اسید (B5)، پیریدوکسین (B6)، بیوتین (B7)، اسید فولیک (B9) و کوبالامین (B12) است که برای متابولیسم انرژی، عملکرد سیستم عصبی و سلامت کلی پرنده ضروری هستند .

ویتامین C: اگرچه همیشه در جیره طیور گنجانده نمی شود، اما می تواند به بهبود مقاومت استرس و سلامت کلی پرنده کمک کند .

این ویتامین‌ها معمولاً در خوراک مرغ تخمگذار تجاری گنجانده می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که مرغ‌های تخم‌گذار مواد مغذی لازم را برای عملکرد بهینه و سلامت دریافت می‌کنند.

 

مواد معدنی در تغذیه مرغ های تخمگذار

مواد معدنی در تغذیه مرغ های تخمگذار نقشی محوری و مهم دارند و در سلامت و بهره وری کلی آن ها تاثیر می گذارند. پوسته ی تخم مرغ حاوی میزان بالایی کلسیم به میزان حدود 40 درصد است. همچنین منیزیم و سلنیوم نیز در آن وجود دارند. عناصری مانند مس، روی و آهن نیز در سلامت و تولید تخم مرغ نقشی اساسی دارند.

مواد معدنی کیلاته و نقش آن در مرغ های تخمگذار + فیلم آموزشی

میزان منابع کلسیم در خوراک مرغ تخمگذار نسبتا بالا است. از طرفی جذب این عناصر به علل مختلف از قبیل تفاوت ماهیت معدنی با ماهیت آلی بدن موجود زنده، pH روده، آنتاگونیسم، برهمکنش های هورمونی و یا واکنش مواد معدنی با سایر ترکیبات خوراک ممکن است باعث جذب پایین مواد مغذی شود برخی از نقش های کلیدی مواد معدنی در جیره غذایی مرغ تخمگذار عبارتند از:

سلامت استخوان: مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر برای شکل گیری و حفظ استخوان ها و پوسته های قوی تخم مرغ بسیار مهم هستند. سطوح کافی از این مواد معدنی به جلوگیری از شکستگی استخوان و تضمین کیفیت بالای پوسته تخم مرغ کمک می کند.

کیفیت تخم مرغ: مواد معدنی به فرآیندهای بیوشیمیایی لازم برای تشکیل و توسعه پوسته تخم مرغ کمک می کنند. مکمل های معدنی مناسب می تواند ضخامت، استحکام و کیفیت کلی تخم مرغ را بهبود بخشد.

عملکردهای متابولیک: مواد معدنی کمیاب مانند روی، منگنز، سلنیوم و آهن در فرآیندهای متابولیکی مختلف از جمله عملکرد آنزیم، پاسخ ایمنی و دفاع آنتی اکسیدانی نقش دارند.

رشد و نمو: مواد معدنی از رشد و نمو طبیعی بافت های بدن در مرغ های تخمگذار حمایت می کنند. آنها در عملکرد ماهیچه ها، رشد پرها و حفظ کلی بدن نقش دارند.

جذب مواد مغذی: برخی مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر جذب سایر مواد مغذی مانند ویتامین ها و اسیدهای آمینه را افزایش می دهند و اطمینان حاصل می کنند که مرغ ها می توانند به طور موثر از خوراک خود استفاده کنند.

مقاومت در برابر استرس: سطوح کافی مواد معدنی به مرغ ها کمک می کند تا با استرس های محیطی کنار بیایند و سلامت کلی و بهره وری آنها را بهبود ببخشند.

مواد معدنی رایج موجود در جیره غذایی مرغ های تخمگذار عبارتند از کلسیم، فسفر، منیزیم، روی، منگنز، سلنیوم، آهن و مس است. این مواد معدنی اغلب از طریق افزودنی ها و مکمل های خوراک تامین می شوند تا اطمینان حاصل شود که مرغ ها مقادیر لازم را برای عملکرد مطلوب دریافت می کنند.مکمل بهبود دهنده ی پوسته تخم مرغ A-Shell شرکت فرتاک که دارای معدنی کیلاته است  باعث بهبود تولید، کیفیت و استحکام پوسته ی تخم مرغ می شود.

ای – شل (A-SHELL)