افزایش سرعت تولید خوراک در دستگاه پلت ساز از جمله چالش های تولیدکنندگان خوراک دام و طیور است. تولید خوراک پلت یک فرایند مکانیکی است. بنابراین برای رسیدن به خروجی مناسب دستگاه پلت ساز باید به مسائل فیزیکی توجه نمود. فرایند پلت سازی بسیار پیچیده است و پس از سال ها تحقیقات و بررسی های فنی، امروزه تبدیل به یک صنعت پیشرفته شده است. در این مقاله قصد داریم به بررسی راهکارهای افزایش سرعت تولید و بهینه سازی خروجی دستگاه پلت ساز بپردازیم.
عوامل موثر بر سرعت تولید خوراک
عوامل متعددی در سرعت خروج و عملکرد بهینه دستگاه پلت ساز موثر هستند. این عوامل شامل خرید نهاده مناسب، فرمولاسیون، آسیاب کردن، مخلوط کردن مناسب، عمل آوری رطوبتی و حرارتی، مشخصات فنی دستگاه، مشخصات دای و تنظیمات دستگاه هستند.
اثر مواد اولیه بر سرعت تولید
مشخصات شیمیایی و کیفیت نهاده ها بر سرعت تولید خوراک می توانند تاثیر منفی یا مثبت داشته باشند. در صورتی که رطوبت مواد اولیه نظیر کنجاله ها و غلات پایین باشد، در مرحله پلت شدن خوراک مقاومت بیشتری را نشان خواهد داد. چرا که رطوبت خوراک وارد شده به دستگاه پلت ساز باید در حدود 16 درصد باشد. همچنین مواد اولیه از نظر میزان فیبر و خاکستر باید بررسی شوند. این دو شاخصه با سرعت تولید خوراک رابطه عکس دارند. چرا که هرچقدر فیبر و خاکستر افزایش پیدا کنند، مقاومت بیشتری را در هنگام پلت شدن نشان خواهند داد.
فرمولاسیون و جیره نویسی
در جیره نویسی کارخانجات خوراک دام و طیور، ترکیب های خوراک علاوه بر تامین احتیاجات باید از منظر کیفیت فیزیکی خوراک نیز بررسی شوند. چرا که عملکرد مناسب دستگاه پرس پلت به میزان بالایی به نوع فرمول جیره دارد. به طور کلی افزایش میزان نشاسته، پروتئین، رطوبت و ترکیبات معدنی نظیر کربنات موجب بهبود قوام پلت می شود. اما فیبر و چربی اثر عکس دارند. همچنین در صورتی که دستگاه کاندیشنر قادر به تامین رطوبت کافی قبل از پلت شدن نباشد، می توان مقداری آب را داخل میکسر جهت بهبود سرعت تولید به خوراک اضافه کرد. باید توجه کرد که افزودن آب باید پیش از افزودن چربی صورت گیرد. چرا که چربی ها با خاصیت آب گریزی مانع نفوذ آب به بافت خوراک می شوند.
اثر آسیاب کردن بر سرعت تولید
آسیاب کردن یکی از مهمترین بخش های کارخانه خوراک است. هرچقدر ذرات مواد اولیه، به خصوص غلات اندازه کمتری داشته باشند، نفوذ رطوبت و حرارت به داخل آن ها افزایش می یابد. در نتیجه ژلاتینه شدن نشاسته موجود در خوراک افزایش پیدا کرده و دستگاه عملکرد روان تری خواهد داشت. اگرچه خرد شدن بیش از حد مواد اولیه نیز از نظر تغذیه ای ممکن است اثرات منفی را بر دستگاه گوارش حیوان مصرف کننده، به خصوص نشخوار کنندگان شود.
اثر عملکرد میکسر بر سرعت تولید
مخلوط کردن صحیح و مناسب خوراک و همچنین انتقال درست مواد به مخازن قبل از فراوری در راندمان دستگاه پلت ساز نقش دارد. در صورتی که خروجی میکسر از یکدستی مناسبی برخوردار نباشد، نوسانات آمپر و به تبع آن سرعت تولید مشاهده خواهد شد. به دنبال آن عدم یک شکلی در ترکیبات مغذی خوراک و کیفیت فیزیکی نیز مشاهده خواهد شد.
اثر عملکرد کاندیشنر
عمل آوری مناسب خوراک از نظر رطوبتی و حرارتی یکی از مهمترین نقش ها را در راندمان تولید خوراک دارد. رطوبت پایین موجب عدم ژلاتیناسیون بهینه و افزایش مقاومت خوراک در اصطکاک در هنگام پلت شدن می شود. بررسی ها نشان داده اند که بهترین راندمان تولید دستگاه پرس پلت خوراک دام و طیور در رطوبت 16 الی 17 درصد و دمای 85 درجه سانتی گراد است. چرا که نشاسته غلات خوراک در دمای 68 تا 74 درجه ژلاتیناسیون مناسبی دارد. توصیه می شود به خوراک در کاندیشنر بین 40 تا 50 ثانیه فرصت داده شود تا دما و رطوبت آن به حد بهینه برسد و ژلاتیناسیون به خوبی انجام شود. افزایش بار فیدر کاندیشنر یکی از اعمالی است که در هنگام نیاز به تولید سریع تر اتفاق می افتد، اما این کار می تواند تبعاتی نظیر قفل شدن دستگاه و کاهش کیفیت فیزیکی خوراک را در پی داشته باشد. در نتیجه بهتر است ظرفیت عمل آوری را از طریق افزایش طول کاندیشنر یا طبقات آن و یا استفاده از کاندیشنر های با ظرفیت بالاترافزایش داد.
باید توجه داشت که رطوبت بیش از حد می تواند موجب لغزندگی دای در تماس با رولر شده و موجب کاهش راندمان خروجی دای شود.
مشخصات فنی دستگاه تولید خوراک جهت راندمان تولید مناسب
دستگاه های پلت ساز از نظر فنی تفاوت های بسیاری دارند. اندازه قطر حلقه دای، تعداد رولرها، سرعت چرخش و نحوه انتقال نیرو از جمله عوامل موثر در سرعت تولید هستند. بررسی ها نشان داده اند دستگاه های دارای سه رولر نسبت به دستگاه های دارای دو رولر میزان خروجی بیشتری را دارند. چرا که تماس رولرها و دای باعث ورود خوراک به استوانه های منافذ دای می شود. در زمان هایی که دای و رولر با یکدیگر در تماس نیستند بخشی از خوراک داخل دای به محفظه دستگاه پلت ساز برخواهد گشت. سرعت چرخش و ابعاد دستگاه نیز اثر گذار هستند. اما باید توجه داشت دستگاه های بزرگتر یا دارای سرعت چرخش بیشتر استهلاک و مصرف انرژی بالاتری را خواهند داشت.
اثر مشخصات دای بر سرعت تولید
دای حلقه ی پهن و منفذداری است که خوراک در منافذ استوانه ای ریز آن فشرده شده و خارج می شوند. اندازه قطر منفذ بسته به نوع گونه مصرف کننده یا خوراک مورد نظر ممکن است بین 1.5 تا 8 میلیمتر باشد. قطر منفذ با سرعت تولید رابطه مستقیم دارد. اما عمق منفذ دارای رابطه ی عکس با سرعت تولید است. چرا که خوراک باید زمان بیشتری را با نیروی بیشتر برای خروج از دای صرف کند. شاخصه ای که در بر گیرنده ی هر دو این عوامل جهت خروجی بهینه است نسبت عمق به قطر منافذ دای می باشد. هرچقدر نسبت عمق به قطر دای افزایش یابد سرعت تولید کاهش می یابد. اما باید توجه داشت که استحکام محصول تولیدی رابطه ی مستقیمی با نسبت عمق به قطر دارد. الگوی طراحی دای نیز در راندمان خروجی موثر است. یک دای مناسب باید دارای حداکثر منفذ در واحد سطح باشد.
پلت بایندر مناسب تاثیر زیادی در سرعت خروجی خوراک دارد
پلت بایندرها ترکیباتی هستند که با هدف افزایش استحکام پلت به فرمول خوراک اضافه می شوند. این مواد نظیر بنتونیت و زئولیت که عمدتا ماهیت معدنی دارند باعث کاهش سرعت تولید، افزایش مقاومت خوراک در مقابل پلت شدن و افزایش استهلاک و مصرف انرژی می شوند. همچنین اثرات ضد تغذیه ای مصرف بالای این ترکیبات نیز ثابت شده است.
اما نسل جدید پلت بایندرها، نظیر پلت بایندر غیر رسی A-Bind بر مشکلات بایندرهای قدیمی را نداشته و بر خلاف آن ها موجب عملکرد روان کنندگی در هنگام تشکیل پلت می شوند. همچنین A-Bind میزان مصرف پایین تری نسبت به بایندرهای معدنی دارد که این مسئله موجب بازتر شدن فضای جیره و جلوگیری از افزایش خاکستر خوراک که یک شاخصه کیفی مهم است خواهد شد.
جهت آشنایی بیشتر با این محصول می توانید از طریق راه های ارتباطی با ما در تماس باشید.
