دلایل کاهش مصرف خوراک در مرغ و راهکارهای افزایش خوراک مرغ
عوامل مختلفی میتوانند باعث کاهش مصرف خوراک در مرغ شوند. در این مقاله سعی به معرفی علل مختلف کاهش خوراک مرغ، اشاره خواهیم داشت. لطفا با ما همراه باشید.
پیش از مطالعه این مطلب دعوت میشود مقاله عوامل تاثیر گذار بر کم اشتهایی طیور را مطالعه بفرمایید.
تأثیر استرس بر کاهش مصرف خوراک:
هرگونه تغییر درشرایط پرورش که با نیازهای درونی مرغ مطابقت نداشته باشد عامل ایجاد تنش و استرس است. اولین عکس العمل مرغ در مواجه با استرس، کاهش اشتها و کاهش وزن است. عوامل گوناگونی همچون دما، محیط، حمل و نقل، حیوانات موذی، بیماری ها ومشکلات گوارشی، عوامل ضد تغذیه ای و آلودگی خوراک باعث ایجاد تنش و استرس در مرغ می شوند.
تنش وارده از بسیاری از این عوامل با مدیریت صحیح قابل کنترل است. بهترین راه برای بررسی وضعیت طیور ثبت وزن بدن مرغ و مصرف خوراک در طول دوره پرورش می باشد. ثبت این آمارها به پرورش دهندگان کمک خواهد کرد قبل از اینکه شرایط وخیم تر شود به فکر چاره باشند.
علاوه بر عوامل استرس زا عنوان شده، رعایت نکات مدیریتی پرورش، نظیر جدا کردن مرغ ها بر اساس سن در سالن، علاوه بر جلوگیری از شیوع بیماری و کاهش تنش وارده از سوی پرندگان مسن بر جوجه های جوان، می تواند باعث کاهش تنش و افزایش مصرف خوراک مرغ شود.
اگرچه غالبیت پرندگان مسن با عادت پذیری از بین برود اما ممکن است در این بازه زمانی جوجه های کوچک در اثر نوک زدن آسیب ببینند. حتما پرندگان مهاجم را در سالن شناسایی و از سایر پرندگان جدا نمایید.
۵ راهکار افزایش بازدهی خوراک دام و طیور
حضور حیوانات موذی و تأثیر آن ها بر کاهش مصرف خوراک:
وجود برخی از حیوانات مثل سگ، گربه، موش و پرندگان دیگر مانند گنجشک ،می تواند به پرندگان سالن استرس منتقل نماید و مصرف خوراک پرنده را کاهش دهد. بهترین راه بستن درز های ورودی این حیوانات به سالن می باشد.
دسترسی به آب آشامیدنی و تأثیر آن بر کاهش مصرف خوراک:
مرغ اگر به آب شیرین و خنک دسترسی نداشته باشد از مصرف خوراک به خصوص از خوراک خشک مثل پلت امتناع می کند. مصرف آب مرغ دو برابر مصرف دان می باشد. میزان املاح آب مزارع پرورش باید به صورت دوره ای بررسی شود. هرگونه تغییر در کیفیت آب آشامیدنی موجب کاهش مصرف خوراک مرغ می شود.
تأثیر بیماری و انگل ها بر کاهش مصرف خوراک:
زمانی که مرغ درگیر بیماری می شود. فیزیولوژی بدن مرغ از رشد حداکثری به سمت بهبود و درمان بیماری تغییراتی می یابد. در زمان درگیری ویروسی و یا باکتریایی، مرغ به دلیل تحمل درد و افت انرژی بدن اشتهای آن به طور چشمگیری کاهش یافته و به طبع وزن آن کاهش می یابد. بسته به نوع درگیری، علائم مختلفی نظیر بی اشتهایی، عطسه، اسهال، تورم یا حباب و عفونت چشم، تکان دادن سر، رنگ پریدگی پوست سر و رنگ شانه ها در مرغ بیمار نمایان می شود.
بیماری هایی همچون کوکسیدیوز ،پرندگان مبتلا با احساس درد و حالت خمیده خود بیشتر تمایل دارند سرخود را زیر بال بگذارند و تمایلی به مصرف خوراک ندارند.
پرندگان مبتلا به بیماری مارک که به دلیل عدم راه رفتن صحیح و حفظ تعادل ترجیح می دهند در جای خود مانده و از سایر جوجه ها جدا می شوند. مصرف خوراک این مرغ ها کاهش می یابد.
بیماری برفک مرغ در سنین اولیه، پرنده درگیر در این نوع بیماری سعی به آرام کردن دهان و مری تحریک شده خود دارد و در نهایت باعث کاهش اشتها و کاهش وزن مرغ می شود.
انگل ها خارجی، داخلی و کرم هایی که در دستگاه گوارش مرغ زندگی می کنند. منجر به کاهش اشتها و وزن مرغ می شوند. در واقع انگل ها، دسترسی مرغ به مواد مغذی مورد نیاز در زمان استرس مرغ را محدود می کنند. انگل های خارجی همچون شپش و کنه با خوردن خون پرنده و نیش خود باعث استرس و کاهش مصرف خوراک شده و پرنده های مبتلا، مدام درحال خاراندن خود هستند و تمایلی به مصرف خوراک ندارند. تدابیر همچون کاهش ازدحام پرنده های سالن و تمیزی هفتگی قفس ها برای مقابله با حجوم انگل های خارجی بسیار مقرون به صرفه تر از درمان آنها می باشد. حتما با دامپزشک خود برای تشخیص و درمان بیماری های مزارع خود در ارتباط باشید.
آسیب های فیزیکی مرغ و تأثیر آن بر کاهش مصرف خوراک:
هرگونه آسیب ناشی جراحت پوستی یا دستگاه گوارش، منجر به درد و کاهش تمایل به مصرف خوراک پرنده می شود. حتمأ درصورت کاهش ناگهانی مصرف خوراک به دنبال آسیب جسمی یا داخلی پرنده باشید. آسیب های جسمی ممکن در اثر حمله حیوانات و یا گیر کردن در تجهیزات سالن باشد. برای شناسایی آسیب های داخلی دستگاه گوارش با بررسی مدفوع پرنده به راحتی قابل تشخیص می باشند. بطوری که در صورت مشاهده لکه های خون در مدفوع می توان به آسیب داخلی پرنده پی برد.
نقش جیره مرغ بر کاهش مصرف خوراک:
با توجه به تغییرات ژنتیکی مرغ در سال های اخیر و افزایش کارایی و عملکرد آن، باید جیره هایی بالانس شده از مواد مغذی در اختیار مرغ قرار دهیم تا نیاز های مرغ تأمین گردد. در صورت عدم بالانس و فقر مواد مغذی جیره، مصرف خوراک به دلیل بیماری های متابولیکی ایجاد شده کاهش می یابد. گاهی هم به دلیل عدم فرآوری صحیح و مواد ضدتغذیه ای نهاده های خوراک، مصرف دان کاهش افت می کند. زیرا مواد ضد تغذیه ای در دستگاه گوارش مرغ هضم و جذب نمی شود و دستگاه گوارش پر شده، مصرف خوراک کاهش و افت وزن مرغ را به دنبال خواهند داشت.
تأثیر شکل فیزیکی خوراک بر کاهش مصرف خوراک:
طیور به دلیل ویژگی مصرف انتخابی خوراک، امکان دسترسی کامل به مواد مغذی در خوراک های مش را ندارند. و به دلیل عدم تأمین مواد مغذی مورد نیاز بدن و مصرف بیشتر انرژی در زمان مصرف خوراک، مصرف دان کاهش می یابد. از این رو محققین برای دسترسی یکنواخت مواد مغذی، مصرف راحت تر خوراک، کاهش آلودگی و مواد ضد تغذیه ای نهاده ها در طی فرآوری خوراک توصیه به مصرف خوراک پلت دارند.
پلت بایندر های غیر رسی، مولکول های خنثی هستند. در نتیجه هیچ گونه جذب مواد مغذی و ویتامین را ندارند. این ترکیبات به دلیل ساختار خود اصطکاک دستگاه تولید خوراک را کاهش می دهند. این ترکیبات به دلیل جذب بالای آب و دز مصرف کم در خوراک، موجب افزایش فضای جیره برای مواد مغذی و مصرف بیشتر خوراک می شوند.
راههای درمان کاهش مصرف خوراک مرغ
برای درمان کاهش مصرف خوراک مرغ، ابتدا باید عوامل استرس زا را با مدیریت صحیح و افزایش فضا سالن پرورش به حداقل برسانیم. مرحله بعد شناسایی عوامل بیماری و درمان گله می باشد. بهتر است در زمان کاهش مصرف خوراک از جیره هایی با پروتئین بالاتر و خوش خوراک استفاده شود.
عدم بالانس اجزای جیره و بیماری ها باعث برهم خوردن تعادل فلور میکروبی رود و کاهش هضم جذب مواد مغذی وکاهش مصرف خوراک مرغ می شود. در این خصوص، برای بهبود هضم و جذب خوراک، از افزودنی های مختلف نظیر اسیدیفایر، پروبیوتیک، پری بیوتیک، فایتوژنیک و پلت بایندر در خوراک استفاده می شود. همه این افزودنی ها با هدف بهبود هضم و جذب مواد مغذی جیره، افزایش مصرف خوراک، افزایش رشد، بهبود سلامت و آسایش مرغ استفاده می شود.
استفاده از افزودنی اسیدیفایردر خوراک
اسیدیفایرها، اسیدهای آلی هستند که با تأثیر مستقیم بر نابودی پاتوژن‌ها( باکتری های گرم منفی)، کاهش pH دستگاه گوارش و با نقش حامل انرژی و مواد معدنی خود در دستگاه گوارش، موجب ارتقا بافت دستگاه گوارش و فلور میکروبی روده می‌شوند. در نتیجه همه این فعالیت‌ها بهبود ضریب تبدیل و افزایش مصرف خوراک در پرنده به همراه دارد. بنابراین می توان اسیدیفایر را به عنوان جایگزین آنتی بیوتیک و بهبود دهنده ضریب تبدیل و افزایش مصرف خوراک در نظر گرفت.
استفاده از افزودنی پروبیوتیک در خوراک
پروبیوتیک ها میکرو ارگانیسم های زنده متشکل از یک یا چند سویه باکتری ها، هاگ باسیلیوس و گونه های مخمر می باشند که با رشد بیشتر و اثر رقابتی با پاتوژن ها و حذف باکتری های آنتاگونیسمی موجب تعدیل ایمنی و بهبود هضم جذب و افزایش مصرف خوراک می شوند.
استفاده از افزودنی پری بیوتیک درخوراک
پری بیوتیک ها میکروارگانیسم های غیر زنده ای هستند با تحریک رشد انتخابی میکروارگانیسم های مفید دستگاه گوارش موجب بهبود فلور میکروبی روده شده و با بهبود هضم و جذب مواد مغذی افزایش مصرف خوراک را به همراه دارند. مهمترین پری بیوتیک ها می توان کربوهیدارت هایی از قبیل الیگو ساکاریدها را نام برد.
استفاده از افزودنی فایتوژنیک در خوراک
فایتوژنیک ها متابولیت های ثانویه گیاهی هستند. این محصولات از عصاره گیاهان تولید شده و خواص درمانی و بهبود دهنده رشد دارند. فایتوژنیک ها به دلیل تولید محصولی بدون داروی شیمیای برای انسان و کمک به سلامت دام و طیور پس از ممنوعیت استفاده از آنتی بیوتیک ها مورد استقبال فراوانی قرار گرفته اند.
فایتوژنیک ها ترکیبات گیاهی طبیعی متنوعی هستند. که ممکن است برخی از این ترکیبات ارزش تغذیه نداشته باشند و یا ممکن است خواص ضد تغذیه ای داشته باشند. ترکیبات گیاهی با تاثیر گذاری بر فعالیت آنزیم های گوارشی موجب افزایش هضم و جذب خوراک شده و بر مصرف و بهبود ضریب تبدیل خوراک اثر گذار می باشند.
استفاده از افزودنی توکسین بایندر در خوراک
مایکوتوکسین‌ها متابولیت های ثانویه با وزن مولکولی بسیار کم می باشند. این سموم از قارچ ها و کپک ها تولید می شوند. مایکوتوکسین های مختلفی از قبیل آفلاتوکسین، اکراتوکسین، زرالنون، فومنزین ها، DON و T2 اغلب در نهاده های خوراک وجود دارند. و موجب بروز بیماری در پرنده یا شرکت در سایر عواملی استرس، پاتوژن ها، سرکوب سیستم ایمنی وکاهش عملکرد و بهره وری خوراک می شوند.
استفاده از توکسین بایندرها در خوراک موجب کاهش دسترسی دستگاه گوارش به این سموم و ارتقاء سیستم ایمنی و بهبود هضم و جذب خوراک می شود. در واقع استفاده از توکسین بایندر در خوراک موجب بهبود ضریب تبدیل و افزایش مصرف خوراک می شود.
استفاده از پلت بایندر مناسب در خوراک
امروزه از پلت بایندر های مختلفی( پلت بایندر های رسی و غیررسی) در تولید خوراک پلت استفاده می شود. البته انتخاب نوع پلت بایندر بسیار حائز اهمیت می باشد.
پلت بایندر های رسی از دسته آلومینیوم سیلیکات، بنتونیت سدیم، بنتونیت پتاسیم، زئولیت و… هستند. این دسته از پلت بایندر ها برای خنثی کردن ساختار قطبی خود با عناصر باردار و ویتامین ها ترکیب شده و این عناصر مغذی را از دسترس دستگاه گوارش خارج می نمایند. درواقع این نوع پلت بایندر ها به دلیل ساختار خود هر ماده ای که شبیح ساختار خود باشند را جذب می کند و موجب کاهش مصرف خوراک می شود.
